انواع ضایعه نخاعی و راههای درمان آن

ضایعه نخاعی 

نخاع بخشی از دستگاه عصبی مرکزی است که محل عبور و خروج پیام های از مغز به دیگر اندام های بدن می باشد.هرگونه ضربه یا عارضه به نخاع سبب آسیب وارده به طناب نخاعی یا ضایعه نخاعی خواهد شد.ضایعه نخاعی شامل آسیب دیدگی طناب نخاعی و یا اعصاب واقع در انتهای کانال نخاعی است که سبب تغییرات دائمی در قدرت،احساس و عملکرد حرکتی بدن خواهد شد.

انواع ضایعه نخاعی

شوک نخاعی

شوک نخاعی یک افت ناگهانی در فعالیت بازتابی نخاع (آفلکسی) در زیر ناحیه آسیب دیده است. در این حالت عضلاتی که از اعصاب زیر منطقه آسیب دیده ، عصب می‌گیرند، کاملا فلج و شل می‌شوند و رفلکسها از بین می‌رود.

قطع کامل نخاع

دراین حالت بدن به طورکامل فاقد عملکرد حسی وحرکتی خواهد شد.و فرد قادر به هیچ گونه حرکت نخواهد بود.در قطع نخاع کامل معمولا هر دو سمت بدن به یک اندازه درگیرعوارض ناشی از ضایعه خواهد شد.

قطع ناقص نخاع

دراین حالت بدن به طور کامل قدرت حرکتی و حسی را از دست نمی دهد.این افراد عموما در یک طرف بدن خود قدرت تحرک و احساس را دارند و فقط دربرخی از اندام های خود احساس ضعف و بیحسی رخ می دهد.

انواع ضایعات نخاعی در بخش های مختلف ستون فقرات 

ضایعه نخاعی گردنی

آسیب به این ناحیه سبب تضعیف دست وپا ودرموارد شدیدتر ممکن است سبب بروزفلج در ناحیه گردن گردد.ناحیه گردن بسیار حساس و منعطف می باشد و نقش این ناحیه از ستون فقرات،کنترل سیگنال های پشت سروگردن ،شانه و بازو می باشد. به دلیل حساسیست بالای گردن درمان ضایعه این ناحیه کمی با مشکل همراه است که از جمله راههای درمان این استفاده از بریس ها و تثبیت کننده گردن می باشد که کمک بسیاری به درمان این عارضه خواهد کرد.

ضایعه نخاع سینه ای

این قسمت از ستون فقرات کنترل کننده سیگنال های برخی از عضلات کمر و شکم هستند
این نوع ضایعه سبب فلج دراندام های تحتانی شده واختلال درعملکرد روده و مثانه و اختلال عملکرد جنسی می باشد فرد قادربه حرکت نخواهد بود.

ضایعه  نخاعی کمری

طناب نخاعی کمری کنترل کننده علائم اندام های تحتانی،شکم ،کمر،باسن و برخی اندام های خارجی دستگاه تناسلی هستند.این نوع آسیب ها موجب از کارافتادن عضلات پا و اختلال روده ومثانه و اختلال عملکرد جنسی فرد خواهند شد.

عوامل خطرساز ضایعه نخاعی

-افراد درسنین 16تا 30سال بیشتر درمعرض خطرقطع نخاع می باشند.
-افراد مسن به دلیل عدم کنترل و افتادن های مکرر بیشتر درمعرض خطر هستند.
-افراد مبتلا به بیماری های آرتروزو پوکی استخوان بیشتردر معرض ضایعه نخاعی می باشند.
-رفتارهای خشونت آمیز،تصادفات رانندگی ،انجام حرکات ورزشی بدون پوشش ایمنی از دیگر عوامل بروز این ضایعه خواهد شد.

درمان ضایعه نخاعی

متاسفانه در حال حاضرهیچ درمان قطعی برای درمان ضایعه نخاعی وجود ندارد.اما برخ اقدامات جهت کاهش علائم این بیماران بکارمی رود.این اقدامات عبارتنداز:

اقدامات اورژانسی

لازم به ذکر است که درمان قطع نخاعی از صحنه حادثه آغاز می‌شود. پرسنل اورژانس با حضور در صحنه حادثه ابتدا سعی می‌کنند با استفاده از محافظ‌های گردنی مخصوص به آرامی ستون فقرات بیمار را ثابت کرده و سپس بدون اتلاف وقت بیمار را با برانکارد به بیمارستان منتقل می‌کنند.به هیچ وجه مصدوم دچار آسیب را حرکت ندهید این کار حتما باید توسط پرسنل اورژانس انجام گیرد.

جدیدترین مقالات:

جراح دیسک کمر

مصرف دارو

از جمله داروها دردرمان این ضایعه میتوان به متیل پردنیزولون اشاره کرد که موجب درمان قطعی ضایعه نخاعی نمی‌شود اما با کاهش آسیب سلول‌های عصبی و همچنین کاهش تورم اطراف ناحیه آسیب موجب بهبود نسبی در بیمار می‌گردد. داروهای مسکن و کنترل کننده اسپاسم عضلانی، کنترل کننده مثانه و روده و عملکرد جنسی در چنین شرایطی به بیماران قطع نخاع تجویز می‌شود.

استفاده از بریس ها جهت تثبیت

استفاده از بریس ها جهت بی حرکت کردن و تراز کردن ستون فقرات کاربردی زیادی دارند.

جدیدترین مقالات:

جراح دیسک کمر

انجام جراحی

جراحی عموما به منظور خارج کردن اشیای خارجی،استخوان ها یا مهره های شکسته و یا دربرخی موارد جهت تثبیت ستون فقرات و پیشگیری از تغییرودرد بکار میرود.

توانبخشی وکاردرمانی

در صورتی که ضایعه نخاعی از نوع ناقص باشد وبیمار درمراحل اولیه بهبود یابد،درمان بوسیله کاردرمانی و توانبخشی انجام می گیرد. درمانگران در طول مراحل اولیه توانبخشی معمولا به حفظ، تقویت عمکرد عضلات، بازسازی مهارت‌های حرکتی و یادگیری تکنیک‌های مختلف برای انجام کارهای روزانه می‌پردازند.