عمل مغز

از زمان های قدیم حتی زمان فراعین مصر و حتی قدیم تر حکیمانی بودند که توانایی جراحی در قسمت های مختلف بدن را داشتند و گروهی از آنها که متخصص جراحی جمجمه بوده اند سرشکاف سلطنتی نامیده می شدند که معتقد بوده اند علل اصلی بیماری ها مغز و جمجمه تجمع ارواح موزی در جمجمه است که با سوراخ کردن آن اقدام به خروج این ارواح می کردند. از آن زمان تا کنون تکنیک های جراحی مغز بسیار تکامل یافته و توانمندترین و پر جرات ترین جراحان وارد رشته جراحی مغز و اعصاب شده اند و جهت درمان بیماری های مختلف مغز قدم های مثبتی را برداشته اند.

 

جراحی مغز و اعصاب

به طور کلی جراحی مغز و اعصاب به انواع مختلف پزشکی وجود دارد که میتواند شامل اصلاح مشکلات فیزیکی در مغز باشد .در جراحی مغز و عصاب به چند روش مختلف صورت میگیرد .روش مورد استفاده در جراحی مغز و اعصاب یک فرآیند مهم به حساب می آید که براساس ناحیه مغز وضعیت تحت درمان قرار میگیرد که این عمل مغز بستگی به عواملی که در درمان قرار میگیرند دارد . در علم پزشکی یکسری پیشرفت های ایجاد شده که به پزشکان این امکان را داده که در ناحیه مغز بدون برش آن قسمت یا جدا کردن واحدی از آن ، مغز را جراحی کنند. در آن جراحی عواملی چون نحوه ی تحت درمان بودن و این شرایط ها بستگی دارد که جراحی چگونه صورت گیرد .مثالا ، آنوریسم مغز را می توان با استفاده از سوند که وارد شریان در کشاله ران می شود، ترمیم کرد. اگر آنوریسم پارگی داشته باشد ، ممکن است از یک عمل جراحی باز به نام کرانیوتومی استفاده شود .

 

چرا مغز را جراحی میکنند؟

برای ترمیم آسیب های ساختاری مغزعمل جراحی مغز انجام میشود .که به اصطلاح یکسری ناهنجاری ها برای مغز صورت میگیرد که این نا هنجاری ها ممکن است هنگام تولد ،ارثی ، بیماری ها ی شایع یا آسیب دیدگی باشد که اگر این مشکلات شکل بگیرد در این صورت مغز نیاز به جراحی دارد:

-رگهای خونی غیر طبیعی

-آنوریسم

-خون ریزی

-لخته شدن خون

-آسیب به بافت محافظ

-صرع

-آبسه ها

-آسیب عصبی یا تحریک عصب

-بیماری پارکینسون

-فشار بعد از آسیب دیدگی سر

-شکستگی جمجمه

-سکته مغزی

-تومورهای مغزی

-ایجاد مایعات در مغز

همه این مواردی که گفته شد نیاز به جراحی ندارند ، ولی در برخی مواقع امکان دارد که سلامتی فرد را تحدید کند بنابراین باید تحد نظر پزشک متخصص تصمیم گرفته شود . به عنوان مثال ، درکل آنوریسم مغز هیچ نیازی به جراحی باز مغز ندارد ، ولی در شرایطی ممکم است که رگ دچار پارگی شود که در آن وضعیت نیاز به جراحی دارد.

انواع جراحی های مغز و اعصاب

عمل جراحی مغز و اعصاب انواع مختلفی دارد که بستگی به مشکل دارد که از کدام نوع برای درمان استفاده شده کنند .

چه زمانی مغز نیاز به جراحی دارد ؟

جراحی مغز به نوع زمانی که مغز دچار آسیب دیدگی مغز شده باشد و همچنین محل آسیب دیدگی مغز بستگی دارد. که چند مورد از این آسیب ها را بیان میکنیم.

• این آسیب دیدگی در قسمت ستون فقرات یا کمر در هنگام راه رفتن اتفاق می افتاد که در صورت مواجه شدن باید با متخصص در میان گذاشته شود.

• سر درد های پی در پی که با خوردن مسکن تسکین نمیابد

• سر درد های شدید که با تهوع همراه است ،ممکن است این سر درد ها نشانه ابتلا به تومور های مغزی باشد.

وظیفه ی مغز کنترل حافظه ، یادگیری و تنفکر است و هماهنگ کننده عملکرد های آگاهانه و ناخود آگاه است. مغز مانند دیگر قسمت های اعضای بدن انسان در معرض آسیب های جسمی ، بریدگی ، ضربه ، خونریزی، عفونت قرار میگیرد . این عوامل و مشکل هایی که گفته شد در صورت تغییر در عملکرد یا برای تشخیص درمان نیاز به جراحی دارند. اخیرا با پیشرفت هایی که در پزشکی وجود دارد جراحان میتوانند بدون ایجاد حتی یک برش در سر انسان جراحی را با موفقیت انجام دهند .

جراحان با دقت خیلی زیادی جراحی مغز را انجام میدهند که این امر فراآیند کاملا حساس و حیاتی میباشد .و البته نوع بیماری در روند جراحی تاثیر زیادی دارد.مثالا، می توان آنوریسم مغز را با استفاده از کاتتری که به شریان کشاله ران وارد شده ترمیم کرد. اگر آنوریسم پاره شده باشد، ممکن است از جراحی باز به نام کرانیوتومی استفاده شود. جراحان عمل جراحی را به صورت موردی و اختصای انجام می دهند.

علائم شرایطی که نیاز به جراحی مغز دارند، کدامند؟

به طور کلی علائم عمومی که نیاز به جراحی دارند را بیان میکنیم اما لازم به ذکر است همین عمل جراحی هم نیاز به نوع و شدت بیمای دارد که میتواند در هر فرد متفاوت باشد.

-تشنج

-سردرد

-استفراغ

-حالت تهوع

-خواب آلودگی

تغییرات جریان خون مغز چه زمانی نیاز به جراحی دارد؟

دلایلی که ممکن است در جریان خون در مغز نیاز به جراحی داشته باشد چند مورد را بیان کردیم :

سکته مغزی. سکته مغزی بر اثر نرسیدن خون به مغز اتفاق می افتد که این نارسایی یا به دلیل مسدود شدن به دلیل پاره شدن رگ های خون اتفاق افتاده باشد . سکته مغزی ممکن است باعث مرگ میشود .
خونریزی زیر عنکبوتیه. خونریزی بین غشای حلزونی و غشای ظریف که مغز را پوشانده است .علل شایع شامل آسیب به سر و آنوریسم است.
خونریزی داخل بطنی. در این نوع بیشتر نوزادان نارس درگیر میشوند که در صورت ترکیدن رگ های خونی مغز دچار میشود .
هماتوم ساب دورال. خونریزی در مغز و آسیب دیدگی در مفز تجمع خون در زیر ضخیم ترین غشای (مننژ) که مغز را پوشانده و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. هماتوم ساب دورال را می توان به صورت حاد، حاد در حالت مزمن یا مزمن طبقه بندی کرد. شایعترین علت آن آسیب به سر است.

جراحی های مغز چه تفاوتی با هم دارند؟

راه های مختلفی در این جراحی وجود دارد که برای درمان آن ، نوع مشکل بستگی دارد . در ادامه انواع مختلفی را معرفی میکنیم . شامل :

کرانیوتومی

کرانیوتومی ، وجود یک خراش در پوست سر و سوراخی است که به عنوان فلپ استخوان در جمجمه شناخته می شود. سوراخ و خراش در آن ناحیه آسیب دیده ایجاد می شود. در طی جراحی مغز باز، جراح ممکن است این روش را برای درمان موارد زیر انتخاب کند:

-از بین بردن تومورها

-کلیپ کردن آنوریسم

-تخلیه خون یا مایعات از عفونت

-برداشتن بافت غیر طبیعی مغز

کرانیوتومی عملی است که برای باز کردن جمجمه برای دسترسی به بافت های مغز برای تعمیر جراحی است. که بیمار باید به طور کامل بیهوش باشد و در ان قسمت سر مو نداشته باشد .جراح با برش دادن آن قسمت از سر که آسیب دیده جراحی را انجام میدهد . سپس برای دسترسی به مغز یک سوراخ در جمجمه بریده میشود .این کار تاثیر در مورد رگ هلی خونی که پاره شده اند و از بین بردن لخته های خون لازم است .

در انتهای عمل ، آن قسمت از استخوانی که برداشته شده جایگزاری می شود، قسمت برش زده شده پوست هم بخیه زده میشود و در داخل مغز قرار می گیرد تا خون اضافی باقی مانده از جراحی برداشته شود. برخی از عوارض احتمالی بدنبال این جراحی شامل واکنش آلرژیک به بیهوشی، خونریزی، عفونت، آسیب مغزی، تورم مغزی، سکته مغزی و تشنج است.

نمونه برداری از مغز

روشی است برای از بین بردن بافت مغز یا تومور ،تا بتوان آن را با میکروسکوپ بررسی کرد. نمونه برداری و یا بیوپسی شامل یک برش و سوراخ کوچک در جمجمه است.

جراحی آندوسکوپی اندونازال چیست؟

این نوع جراحی را از طریق بینی یا سینوس ها میشود رفع کرد و تومور یا هر گونه ضایعات را برطرف کرد . ودسترسی مستقیم به مغز دارد بدون هیچ نیاز به برش یا خراشی این روش شامل استفاده از آندوسکوپ است که یک دستگاه تلسکوپی مجهز به چراغ و دوربین است تا جراح بتواند محل تومور را ببیند. جراح با استفاده از این موارد می تواند برای تومورهای غده هیپوفیز، تومورهای پایه جمجمه و تومورهایی که در قسمت پایین مغز رشد می کنند، استفاده کند.
این جراحی بسیار شبیه جراحی اندوسکوپیک اندونازال با حداقل تهاجم است ، نورواندوسکوپی هم از آندوسکوپ برای از بین بردن تومورهای مغزی استفاده می کند . که جراح با استفاده از سوراخ هایی میتواند عمل جراحی را انجان دهد .

تحریک عمیق مغز یعنی چه؟

این امر مانند نمونه برداری است ، شامل ایجاد کردن یک سوراخ کوچک در قسمتی از جمجمه می شود، اما نه برای برداشتن یک تکه از بافت مغز بلکه افزودن یک الکترود کوچک را به قسمت عمیق مغز . این الکترود مانند یک ضربان ساز قلب به یک باتری در قفسه سینه متصل خواهد شد و سیگنال های الکتریکی برای کمک به علائم اختلالات مختلف مانند بیماری پارکینسون منتقل می شوند.

جراحی مغز با چه عوارضی دارد ؟

شامل تمام اقدامات خطرناک جراحی میشود . این جراحی، که هم اهمیت بیشتر و حساس تری در پزشکی دارد که شامل خطراتی نیز هست .عبارتند از:

-کما

-تشنج

-سکته

-تورم مغز

-یک لخته خون

-خونریزی در مغز

-مشکلات حافظه

-واکنش آلرژیک به بیهوشی

-عفونت در مغز یا در محل زخم

-اختلال در گفتار، بینایی، هماهنگی یا تعادل

برای جراحی مغز چه اقداماتی باید انجام دهیم ؟

با وجود اینکه پزشک مربوطه اطلاعات کامل و کاربردی به شما میدهد و راجع به آماده سازی اطلاعات میدهددرباره ی داروهایی که استفاده میشود و نحوه ای استفاده ی آن . به احتمال زیاد مجبورید مصرف این داروها را در روزهای قبل از عمل، قطع کنید. در مورد هرگونه جراحی قبلی یا آلرژی، یا اگر زیاد الکل مصرف کرده اید، به پزشک خود اطلاع دهید. امکان دارد قبل از عمل جراحی صابون ویژه ای برای شستن موهایتان به شما داده شود.

بعد از جراحی چه مدت طول میکشد تا بهبود یابیم ؟

بعد از جراحی شما تحت نظر پزشک معالج قرار میگیرید تا همه چیز دقیق پیش رود و همه چیز به درستی انجام شود و با مشکل مواجه نشوید . و البته زمان بهبودی به نوع عمل هم بستگی دارد. اصولا زمان بستری بودن بیمار میتواند حدود یک هفته یا بیشتر طول بکشد و این بستگی به مقاومت بدن و پاسخ بدن به بهبودی جراحی انجام شده باشد . در زمان بستری بودن از داروهای مسکن استفاده خواهید کرد. قبل از ترک بیمارستان، پزشک مراحل بعدی روند را توضیح می دهد. این شامل نحوه مراقبت از زخم جراحی است.

در نتیجه
جراحی هایی که نیاز به این شرایط دارند شامل سرطان مغز، سکته مغزی و هیدروسفالی است. هر شرایطی که نیاز به جراحی مغز داشته باشد در صورت عدم درمان، می تواند باعث آسیب بیشتر به مغز شود.