سیستم عصبی انسان

دستگاه عصبی

دستگاه عصبی از دو قسمت دستگاه عصبی مرکزی و دستگاه عصبی محیطی تشکیل شده است.دستگاه عصبی دارای هزاران نورون که نقش هدایت تحریکات عصبی به مغز را برعهده دارد.د ستگاه عصبی، با ساختار و کار ویژه‌ای که دارد، در جهت ایجاد هماهنگی بین اعمال سلول‌ها و اندام‌های مختلف بدن تمایز و تکامل یافته‌است.از مهم ترین وظایف این دستگاه میتوان به  تأثیرپذیری نسبت به محرک‌های خارجی، ایجاد یک جریان عصبی که نمایانگر تأثیرمحرک است، هدایت جریان عصبی از یک نقطهٔ دستگاه به نقطهٔ دیگر وسرانجام انتقال آن از یک واحد عصبی به یک واحد دیگر می باشد.

نورون ها در دستگاه عصبی

هر نورون دارای یک جسم سلولی و زاوئدی به نام دندریت ها وآکسون می باشد.دندریت و آکسون سطوح گیرنده را برای دریافت پیام از نورون را بوجود می آورند وهمچنین آکسون ها نقش وابران را در سلول های عصبی برعهده دارند و پیام های عصبی را از جسم سلولی به خارج هدایت می دهند.

وظایف دستگاه عصبی

دستگاه عصبی به طور کلی سه وظیفه اصلی(دریافت پیام های حواس،ترکیب داده ها و اعمال حرکت ) برعهده دارد از جمله این وظایف می توان به:

تنظیم ضربان قلب و ریتم تنفسی

کنترل و نظارت دقیق بر متابولیسم سلولی

ایجاد احساسات مختلف درانسان  (گرسنگی – تشنگی – خطر – شادی – ناراحتی و….)

تنظیم عملکرد خواب 

سازگاری با شرایط محیطی و پیرامون

برقراری ارتباط با سایر موجودات زنده (هم نوعان و همزیستان)

تقسیم بندی دستگاه عصبی

دستگاه عصبی را به دو صورت کالبد شناسی و نوع کارکردشان تقسیم بندی می کنند.تقسیم بندی براساس آناتومی یا کالبدشناسی شامل  :

دستگاه عصبی مرکزی یاCNS:

بزرگترین بخش دستگاه عصبی است که از مغز و نخاع تشکیل شده است. استخوان‌های جمجمه و ستون مهره‌ها هستند که جعبه‌ای محکم و استخوانی برای محافظت از مغز و نخاع به وجود می‌آورند. افزون بر آن، مغز و نخاع را پرده‌ای سه‌لایه‌ای به نام مننژ می‌پوشاند. پردهٔ بیرونی مننژ از نوع بافت پیوندی محکم است و سخت‌شامه نام دارد. در زیر آن لایهٔ عنکبوتیه قرار دارد، و لایهٔ درونی مننژ نرم‌شامه است که دارای مویرگ‌های خونی فراوان است و بافت مغزی را تغذیه می‌کند. میان لایهٔ عنکبوتیه و نرم‌شامه فضایی هست که از مایعی به نام مایع مغزی نخاعی پر شده‌است و نقش ضربه‌گیر را دارد. هرکدام از بخش های دستگاه عصبی مرکزی وظایف مخصوص به خود را دارد اما ازمهم ترین وظایف این دستگاه میتوان به حفظ تعادل و ارتباط با ماهیچه‌ها و نظارت بر اعمال حیاتی و غیر ارادی بدن (مثل ضربان قلب و…) اشاره کرد.

دستگاه عصبی محیطی PNS:

شامل گره ها عصبی یا عقده های عصبی و اعصاب بیرون از دستگاه عصبی مرکزی هستند.که مغز و نخاع را به دیگر نقاط بدن ارتباط می دهند.دستگاه عصبی ازدو بخش حسی و حرکتی تشکیل شده است.که هرکدام از این بخش ها وظایفی را برعهده دارد. همچنین این دستگاه به دو دستگاه مستقل تقسیم می شوند. که  براساس کارکرد این دستگاه ها آن ها را نام گذاری کرده اند.

جدیدترین مقالات:

جراحی تومورهای مغز

دستگاه عصبی پیکری:

دستگاه عصبی پیکری یا دستگاه عصبی ارادی بخش ارادی از دستگاه عصبی پیرامونی است که اعصاب موجود در ماهیچه‌های اسکلتی و همچنین ماهیچه زبان را شامل می‌شود و باعث حرکت ارادی در بدن می‌گردد.

دستگاه عصبی خودمختار:

دستگاه عصبی کاملاً غیرارادی است که بر اعمال اندام درونی بدن، غده‌ها و … نظارت دارد همچنین بر فعالیت ماهیچه‌های اسکلتی بدن هم دخالت داردو شامل دو گروه رشته‌های عصبی سمپاتیک و رشته‌های عصبی پاراسمپاتیک می‌باشد که حالت پایدار بدن را حفظ می‌کنند. عمل این دو بخش به‌طور معمول برخلاف یک‌دیگرهستند.