آناتومی مغز انسان

آناتومی مغز انسان

مدت مطالعه: دقیقه
نویسنده: دکتر علیرضا شیخی
انتشار : ۱۵ مرداد ۱۳۹۸

مغز انسان مرکز دستگاه عصبی است. مغز در درون محافظ استخوانی جمجمه قرار گرفته است، این عضو مهم نقش کنترل دستگاه های مختلف بدن را برعهده دارد و از بخش های مختلفی از جمله نیمکره مخ و مخچه وساقه مغز تشکیل شده است.

مغز انسان

دستگاه عصبی مرکزی قسمتی از دستگاه عصبی است که در درون محفظه‌ای استخوانی به نام استخوان جمجمه و ستون فقرات قرار گرفته است و شامل مغز و نخاع می‌باشد. از نظر ساختمانی در سیستم اعصاب مرکزی دو قسمت به نامهای ماده سفید و ماده خاکستری قابل تشخیص می‌باشد. مغز شامل قسمتهای متنوعی است که هر کدام از آنها در عین حال که با یکدیگر در ارتباط هستند کارهای متفاوتی را انجام می‌دهند.مغز یکی از حساس ترین و پیچیده ترین اعضای بدن در بین همه موجودات می باشد. مغز در همهٔ مهره‌داران و بیشتر بی‌مهرگان مرکز دستگاه عصبی است. کار مغز کنترل سایر اندام‌های بدن می باشد. مغز با تولید الگوهای فعالیت ماهیچه‌ها یا با هدایت مواد شیمیایی تراوشی که هورمون نام دارند، بدن را کنترل می‌کند. این کنترل متمرکز سبب پاسخ سریع و هماهنگ به تغییرات محیط می‌شود. حدود دو درصد از وزن انسان را مغزش تشکیل می دهد. مغز انسان شامل نیمکره های مخ، مخچه و ساقه مغز و بصل النخاع می باشد. بیشترین بخش تشکیل دهنده مغز را نیمکره های مخ تشکیل می دهد.

ساختار مغز

مغز مهم‌ترین بخش دستگاه عصبی مرکزی است و در تمامی جانداران از یاخته عصبی یا نورون و نوروگلیا تشکیل شده‌ است.مغز در درون استخوان جمجمه قرار گرفته. سه پرده که در مجموع مننژ نامیده می شود.مغز و نخاع را محافظت می کند.
پرده داخلی: پرده داخلی چسبیده به مغز و نخاع بوده و کار تغذیه بافت عصبی را انجام می‌دهد.
پرده میانی: پرده میانی عنکبوتیه نام دارد که به پرده خارجی چسبیده و از پرده داخلی کم و بیش فاصله دارد
پرده خارجی: از بافت پیوندی محکم تشکیل شده و به استخوانهای محافظ چسبیده است.
در فاصله بین عنکبوتیه و پرده داخلی مایع شفافی قرار گرفته است که از ترشحات رگهای خونی سخته شده است. این مایع را مایع مغزی-نخاعی می‌گویند و کار آن محافظت از بافت عصبی است.

جمجمه و شناسایی

نیمکره های مخ

نیمکره چپ فعالیت‌های نیمه راست بدن و نیمکره راست فعالیت‌های نیمه چپ بدن را کنترل می‌کند. اما آن‌ها با هم همکاری نیز دارند مثلاً در موقع نگاه کردن هر دو نیم کره به‌طور همزمان از همه بدن اطلاعات را دریافت و پردازش می‌کنند. هر نیم کره کارهای مخصوص به خود را نیز دارد. مثلا نیم کره چپ به توانایی استدلال و ریاضیات و نیم کره راست مخ در مهارت‌های هنری تخصص یافته‌ است.

مخچه

مخچه قسمتی از مغز است که در پشت و زیر مخ قرار دارد. مخچه مرکز تعادل بدن است.

ساقه مغز

بوسیله ساقه مغز، مخ و مخچه به هم وصل می شوند. ساقه مغز شامل سه بخش است: مغز میانی و پل مغزی و بصل النخاع. بصل النخاع در بالای نخاع است و مرکز فعالیت‌های غیرارادی بدن است و برای همین به گره حیات مشهور است.

مخ

مخ شامل لوب های مختلفی است،که هرکدام نقش خاصی را برعهده دارند.
لوب آهیانه: مرکز حواس پیکری مانند لامسه
لوب پیشانی: حس بویایی
لوب پس سری: حس بینایی
لوب گیجگاهی: حس شنوایی

آناتومی جمجمه

بطن های مغز

مغز دارای چهار بطن می باشد که به نام های بطن چپ، بطن راست و بطن های سوم وچهارم شناخته می شود. بطن سوم و چهارم توسط مجرای سیلیویوس به هم راه دارند. بطن های راست و چپ از طریق سوراخ بین بطنی به بطن سوم مرتبط می شوند.

مقالات خواندنی:

جراحی بیرون زدگی دیسک کمر

بصل النخاع

بصل‌النخاع پایین ترین مرکز عصبی واقع در استخوان جمجمه است. انتهای بصل‌النخاع به نخاع مربوط است. بیشتر بصل‌النخاع از ماده سفید و رشته اعصابی تشکیل شده است که میان نخاع و مغز قرار دارد. بصل‌النخاع فعالیت اندامهای داخلی بدن مانند قلب، ششها و اندامهای گوارشی را اداره می‌کند. به همین دلیل یکی از مهمترین اجزای مغز است و آسیب وارده به آن مرگ را به دنبال دارد.

مغز انسان

بیماری ها و ناهنجاری مغز

مغز انسان از هزاران نورون تشکیل شده است و نورون ها حساسیت بالایی در مقابل آسیبها دارند و قادر به تکثیر سلولی نیستند. نورون ها به شدت در مقابل آسیب های مغزی حساسیت نشان داده و هر گونه مشکل اختلالی در مغز علاوه ایجاد مشکل در مغز ممکن است دیگر اعضای بدن را نیز درگیر کند.

از جمله بیماری هایی که ممکن است مغز به آن دچار شود می توان موارد زیر را نام برد که البته برای درمان آنها راه حل هایی نیز وجود دارد که از جراحی مغز می توان نام برد:

  • اختلال در خونرسانی مغز، سبب بیماری هایی از جمله: سکته مغزی، حمله ایسکمیک گذارا، خونریزی مغزی 
  • بیماری های عفونی مغز شامل: مننژیت،آنسفالیت
  • بیماری مرتبط با افزایش فشار داخل مغز: هیپرتنسون اندوکرانیک
  • هیدروسفالی
  • صرع و تشنج
  • ناهنجاری های وریدی
  • مشکلات تعادل
  • تومور خوش خیم اعصاب محیطی
  • آنوریسم مغزی
  • تومور مغزی
  • فلج مغزی
  • تومور کوردوما
  • سردرد خوشه ای
  • دیستونی
  • گلیوما
  • سرطان سر و گردن
  • بیماری هانتینگتون
  • اختلالات حرکتی
  • آسیب نخاعی
  • سندروم توره
  • نورالژی عصب سه‌قلو
  • اسپینا بیفیدا
  • نوروفیبروماتوزینسون

مطالب مشابه

ترک سیگار قبل از انجام جراحی فیوژن ستون فقرات
ترک سیگار قبل از انجام جراحی فیوژن ستون فقرات

تحقیقات زیادی ثابت کرده است که سیگار کشیدن برای بیمارانی که قرار است تحت جراحی فیوژن ستون فقرات قرار گیرند مضر است؛ اما سیگار کشیدن چقدر بد است؟ چگونه بر همجوشی و فیوژن ستون فقرات تأثیر می گذارد؟

جلوگیری از یبوست بعد از جراحی ستون فقرات
جلوگیری از یبوست بعد از جراحی ستون فقرات

یبوست یک مشکل شایع در بسیاری از افرادی است که دوران ریکاوری بعد از جراحی ستون فقرات را پشت سر می گذارند و اغلب باعث ناراحتی و درد قابل توجهی می شود.

ملاحظات جراحی ستون فقرات سرپایی
ملاحظات جراحی ستون فقرات سرپایی

تعداد روشهای جراحی ستون فقرات که اکنون بصورت سرپایی انجام می شود ، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است ، به این معنی که بیمار در همان روز جراحی به خانه می رود و حتی یک شب هم در بیمارستان نمی ماند.

تصمیم گیری در مورد جراحی دیسک دژنراتیو گردن
تصمیم گیری در مورد جراحی دیسک دژنراتیو گردن

تصمیم گیری در مورد عمل جراحی برای بیماری دیسک دژنراتیو گردن در نهایت پس از ارزیابی دقیق مزایا و خطرات احتمالی این روش بر عهده بیمار است. عوامل زیادی در این فرایند تصمیم گیری نقش دارند و اهداف و انتظارات در هر بیمار متفاوت است.

تومور متاستاتیک ستون فقرات
تومور متاستاتیک ستون فقرات

اگر پزشک شما بگوید تومور ستون فقرات شما متاستاتیک است، این بدان معناست که سرطان از ناحیه دیگری از بدن شروع شده و سپس به کمر یا گردن گسترش یافته است. ستون فقرات سومین محل شایع متاستاز سرطان است.

انواع تومور ستون فقرات
انواع تومور ستون فقرات

تومور ستون فقرات توده ای غیر طبیعی از بافت درون نخاع و یا ستون فقرات است. این سلول ها به طور غیرقابل کنترل رشد و تکثیر می یابند و به نظر می رسد مکانیزم هایی که رشد سلول به صورت طبیعی را کنترل می کنند به خوبی عمل نمی کنند.

درد و بی حسی پا: این علائم چه معنایی دارند؟
درد و بی حسی پا: این علائم چه معنایی دارند؟

درد پا ممکن است متناوب یا مداوم باشد و از یک درد خفیف تا احساس سستی یا سوزش متغیر باشد. بی حسی ممکن است مانند از دست دادن حس یا سرما و یخ زدگی در یک یا چند قسمت از پا احساس شود.

محافظت از کمر در مقابل افزایش سن
محافظت از کمر در مقابل افزایش سن

بسیاری از ما با این صحنه واجه شده ایم- در آینه نگاه می کنید و خطوط روی صورت تان را مشاهده می کنید، اثر جانبی پیری که برای همه ما اتفاق می افتد. شروع به استفاده از کرم ضد پیری می کنید و چین و چروک به طور قابل ملاحظه ای بهبود می یابد و زندگی ادامه می یابد.

مراقبت های بعد از جراحی اسکولیوز
مراقبت های بعد از جراحی اسکولیوز

قبل از تصمیم گیری در مورد جراحی اسکولیوز ، توصیه می شود که بیمار با آنچه در طول مراقبت های بعد از عمل انتظار دارد و همچنین تعهد لازم برای تکمیل روند بهبودی و کسب نتیجه مطلوب ، آشنا شود.

نکات مهم برای پیشگیری از آسیب دیدگی کمر و پشت در محل کار
نکات مهم برای پیشگیری از آسیب دیدگی کمر و پشت در محل کار

آیا می دانستید که تنها مشاغل با فشار کاری زیاد نیستند که به کمر درد منجر می شوند؟ آیا در طول روز پشت میز می نشینید و از کامپیوتر استفاده می کنید؟ شما نیز در معرض خطر قرار دارید.

نظرات

فیلدهای ضروری با علامت

×