دستگاه عصبی محیطی

دستگاه عصبی محیطی یا پیرامونی

دستگاه عصبی پیرامونی مسیر ارتباطی بین دستگاه عصبی مرکزی و بقیه بدن می‌باشد که با تحریکات عصبی فعالیت‌های بدن را تنظیم می‌کند
این دستگاه شامل 12جفت اعصاب مغزی و 31جفت اعصاب نخاعی می باشد. دستگاه عصبی محیطی شامل تمامی رشته های عصبی است که از دستگاه عصبی مرکزی مستقیماً به ماهیچه‌ها، اندام‌های حسی و پوست می روند. این اعصاب می‌توانند به کلفتی یک طناب باشند مثل عصب سیاتیک یا به نازکی یک تار مو باشند نظیر شاخه‌های عصبی که به پوست می‌روند. این دستگاه شامل دو بخش سیستم پیکری وسیستم خود مختار می باشد.که هرکدام به سیستم های مجزایی تقسیم بندی می شوند.

اعصاب مغزی

دوازده زوج عصب مغزی که از مغز منشا می گیرند شامل:
-عصب بویایی
-عصب بینایی
-عصب اوکولوموتور (جهت نگاه کردن به اطراف)
-عصب تروکله آر( جهت حرکت دادن ماهیچهٔ مایل فوقانی چشم)
-عصب تری ژمینال (جهت احساس تماس بروی صورت)
-عصب ابدوسنس (برای حرکت دادن ماهیچهٔ رکتوس خارجی چشم)
-عصب چهره‌ای (برای خندیدن، چشمک زدن و برای کمک به چشایی)
-عصب وستیبولوکوکله آر( برای کمک به حفظ تعادل، سکون و شنیدن)
-عصب گلوسوفارنژیال (برای بلعیدن و قورت دادن)
-عصب واگ (برای بلعیدن، صحبت کردن، فعالیتهای پاراسمپاتیک و هاضمه)
-عصب نخاعی فرعی (برای بالا انداختن شانه‌ها)
-عصب هایپوگلوسال (برای تقسیم بیشتر زبان به ناحیه‌های ماهیچه‌ای)

اعصاب نخاعی

این اعصاب از راه سوراخ‌های بین مهره‌ای ستون مهره‌ها بیرون می‌آیند و شامل 31جفت می باشند که عبارتنداز:
-اعصاب گردنی(از 8جفت اعصاب تشکیل شده است)
-اعصاب سینه ای(دارای 12جفت می باشد)
-اعصاب کمری(شامل 5جفت اعصاب)
-اعصاب خاجی(شامل 5جفت اعصاب)
-و در نهایت دارای یک جفت عصب دنبالچه ای

سیستم عصبی پیکری یا سوماتیک

آن از دسته از نورون هایی که تحت کنترل ما و به صورت ارادی کار می کنند ،جزو دستگاه عصبی پیکری به حساب می آیند .این سیستم اغلب به صورت ارادی بوده وبه ماهیچه های اسکلتی عصب دهی می کند.
انعکاسات زیادی نظیر انعکاس زانو، تانسون ماهیچه، عقب کشیدن دست و پا و … رخ می‌دهد که پاسخ سریع به همه‌ی این انعکاسات، امری ضروری است که توسط دستگاه عصبی پیکری انجام می‌شود.
این دستگاه شامل دو نوع اصلی از نورون ها است.

نورون های آوران یا حسی :

این نورون ها اطلاعات را از اعصاب به دستگاه عصبی مرکزی یا مغز و نخاع حمل می کنند.

نورون های وابران یا حرکتی:

این نورون های اطلاعات را از دستگاه عصبی مرکزی به اندام های حرکتی در سرتاسر بدن انتقال می دهند.در واقع نورون های حرکتی هستند که به ما در پاسخ به محرک های حرکتی اجازه حرکات فیزیکی را میدهند.

سیستم عصبی خودمختار

سیستم عصبی خودمختار اطلاعات حسی را ازاندام های داخلی بدن،وارد مغزونخاع کرده وسپس واکنش های غیرارادی را به صورت مستقیم و هدایت شده به اندام های داخل بدن منتقل می کند.
از مهم ترین ویژگی این دستگاه سرعت عمل و شدت عمل بالای این دستگاه می باشد که در تغییر دادن اعمال احشایی همچون بدن کاربرد زیادی دارد.
این سیستم فعالیت های غیرارادی بدن از قبیل فشار خون،حرکات و ترشحات گوارشی ،تخلیه ادرار از مثانه ،تعرق ،دمای بدن و.. را کنترل و تنظیم می کند.
این دستگاه خود شامل دو سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک می باشد.

جدیدترین مقالات:

جراحی جمجمه

سیستم عصبی سمپاتیک:

این سیستم به طورکلی در همه حال فعال بوده و تنظیم سوخت و سازبدن را برعهده دارد.البته این سیستم درحالت استرس وفشار روحی فعال شده وبا افزایش ضربان قلب و بدین جهت ، بدن را برای فعالیت هیجانی آماده می کند.
اعصاب سمپاتیک عملکرد مخالف سیستم پاراسمپاتیک را برعهده دارد و در نخاع به همراه اعصاب نخاعی خارج می شود.

سیستم عصبی پارا سمپاتیک:

رشته‌های عصبی پاراسمپاتیک از برخی اعصاب مغزی و همچنین برخی اعصاب نخاعی خارج می‌شود.
این سیستم وظیفه حفظ و نگهداری ازهمئوستاز بدن را برعهده دارد.این سیستم عکس سیستم سمپاتیک کار کرده و سبب کاهش ضربان قلب و گشاد شدن رگها و در پی آن اکسیژن رسانی و تغذیه بدن را آسان تر می کند.