دستگاه عصبی مرکزی
دستگاه عصبی مرکزی بزرگترین بخش دستگاه عصبی است و دربرگیرنده مغز و طناب نخاعی است. مغز و طناب نخاعی توسط سازههای استخوانی و غشایی محکمی محافظت میشوند.این دستگاه نقش انتقال پیام های عصبی را بربعهده دارد تا بدین وسیله بتوانذ بر تمام اندام های بدن کنترل ونظارت داشته باشد.
مغز میانی
مغز میانی قسمت فوقانی ساقه ی مغزی می باشد و مغزبالایی را به مغزپایینی متصل می کند و دارای مجرایی به نام مجرای مغزی سیلویوس است که بطن های سوم و چهارم مغز را به هم متصل می کندو از دو بخش تشکیل شده که شامل:
پایه های مغزی:
دو طناب سفید برجسته بطول و عرض 1.5 سانتیمتر هستند که در سطح جلویی مغز میانی قرار دارند. این پایهها برجستگیهای حلقوی (پل مغزی) در مغزپایین را به مغز بالایی مربوط میسازند. این ساختار ، مرکز برخی بازتابهایی نظیر بازتابهای مربوط به وضعیت بدن و سرپا ایستادن بوده ، نقشی نیز در تنظیم عملکرد عضلات و تعادل حرکات ارادی دارد.
برجستگی چهارگانه:
همان طور که از اسمش مشخص است از چهار برجستگی تشکیل شده است.دو برجستگی بالایی از برجستگی های چهار گانه ( دو برجستگی بزرگتر ) مرکز انعکاسی برای راه بینایی و حرکات کره چشم و همچنین تطابق و تغییر قطر مردمک چشم می باشند و دو برجستگی پائینی ( دو برجستگی کوچکتر ) مرکز انعکاسی راه شنوایی هستند.
مغز خلفی:
این بخش در قسمت پایین مغز و در نزدیکی نخاع قرار داردو از سه قسمت پیاز نخاع ،مخچه و برجستگی حلقوی تشکیل شده است.که هر کدام از این قسمت ها و ظایف متعددی را برعهده دارند که عبارتند از:
مخچه:
مخچه يکي از قسمت هاي مغز است. مخچه تقريباً بيضي شکل است و قطر عرضي آن بزرگ تر از قطر جلويي آن است. وزن متوسط مخچه 150 گرم است مخچه در عقب بصل النخاع و پل مغزي قرار گرفته است و از دو نيمکره راست و چپ تشکيل شده است. اين دو نيمکره به وسيله کرمينه با يکديگر ارتباط دارند.
وظایف: مخچه به تنهايي نمي تواند باعث کنترل اعمال عضلاني شود. بلکه هميشه با همکاري ساير سيستم هاي کنترل حرکت، عمل مي کند. و باعث هماهنگي تمام حرکات بدن مي شود و به حفظ وضعيت قائم بدن در فضا کمک مي کند.
برجستگیهای حلقوی
برجستگی حلقوی یا (پل مغزی) جسمی نیم دایرهای شکل است که به جلو پیاز نخاع (بصلالنخاع) چسبیده است و از نظر اعمال به پیاز نخاع شباهت دارد. این ساختار در حس ها و حرکتهای مختلفی نظیر حرکات چشم و حس شنوایی دخالت داشته و مرکز بعضی بازتابها نظیر بازتاب قرنیه چشم و بازتابهای تنفسی است.
پیاز نخاع:
پیاز نخاع یا بصل النخاع قسمتی از مغز است که قشر مغز را با نخاع مرتبط میکند و بخشی از ساقه مغز است و در پایین ترین بخش مغز قرار دارد.
شکل پیاز مغز به صورت یک مخروط ناقص است که قاعده بزرگ آن بالا و قاعده کوچک آن پایین قرار گرفتهاست ومخچه در پشت آن قرار گرفتهاست
وظایف:این عضو مرکز اعمال گوارشی از قبیل جویدن، سرفه و استفراغ و نیز مرکز تغییر دهنده قطر رگها است.
جدیدترین مقالات:
طناب نخاع
نخاع یا مغز تیره ، به بخشی از دستگاه عصبی مرکزی گفته میشود که در درون مجرای ستون مهرهها قرار دارد. بخش بالای آن در مجاورت اولین مهره گردن و انتهای آن در سطح دومین مهره کمری است. رنگ آن از بیرون سفید و قطر آن در حدود 1 سانتیمتر است طول آن در مرد و زن به ترتیب 45 و 42 سانتیمتر است.این بخش نیز از دو ماده سفید و خاکستری تشکیل شده است که مقطع آن را سفید و بخش خارجی نخاع را همچون مغز ماده خاکستری می پوشاند