جراحی بدشکلی جمجمه نوزاد

جراحی کرانیوسینوستوز

کرانیوسینوستوز نوعی نقص مادرزادی است که به جوش خوردن زودهنگام مفصل فیبری در بین درزهای جمجمه اطلاق می شود. دراین نوع بدشکلی جمجمه نوزاد قبل از شکل گیری مغز بسته شده وچون رشد مغز کامل نشده است سبب فشارآمدن به جمجمه و بدشکل شدن سر میشود. کرانیوسینوستوز به انواع کرانیوسین استوزغیرسندرمی وسندرمی تقسیم می شود.
کرانیوسینوستوز غیرسندرمی:نوع شایع بسته شدن زود هنگام درزجمجمه میباشد.که علت آن به طور حتم مشخص نیست.اما برخی تحقیقات نشان دهنده این است برخی ازعوامل ژنتیکی ومحیطی دراین اختلال شرکت دارند.
کرانیوسینوستوز سندرمی:علت این بدشکلی وجود سندرم های ژنتیکی از قیبل مانند سندرم اپرت، سندرم پفیفر یا سندرم کروزون است که بر رشد جمجمه نوزاد اثر می‌گذارد.

انواع کرانیوسینوستوز

کرانیوسین استوز برحسب محل بسته شدن درزمیتوان به انواع زیر تقسیم بندی کرد:

ساژیتال:

در این نوع بدشکلی یکی ازشایع ترین انواع بدشکلی محسوب میشود ؛ که سر به صورت باریک و دراز رشد می کند زیرا درزهای جلو تا پشت بخش فوقانی جمجمه بسته می شوند.

کرونال:

دراین نوع بدشکلی ،درزهای کرونال از گوش یک سمت تا بالای جمجمه بسته شده.این نوع بدشکلی خود به کرونال یک طرفه و بایوکرونال تقسیم میشود.
کرونال یک طرفه به بسته شدن یکی از درزهای کرونال گفته می شود که دراین حالت پیشانی درسمت درگیر ممکن است صاف شود و درسمت دیگر همچنان برجسته باقی بماند.
به بسته شدن هردو درز کرونال بایوکرنال می گویند. دراین حالت پیشانی عموما رو به جلوکج می شود وسرکوتاه و پهن باقی می ماند.

متوپیک:

این نوع بدشکلی سبب سه گوش شدن پیشانی و پهن شدن پشت سرمیشود.زیرا درز ناحیه بالای پل بینی تا خط پیشین بافت نرم سر بسته میشود.

درز لامبدئید:

نوعی نادری از کرانیوسین استوزمحسوب می شود.درزناحیه پشت سرزودهنگام بسته می شودوسبب صاف شدن یک سمت سروکج شدن بالای سر به یک سمت می شود.

کرانیوسینوستوز چه عواقبی را درپی دارد؟

درصورتی که کرانیوسین استوز درمان نشود عوارض نامطلوبی از قبیل:
بدشکلی دائمی جمجمه سرواستخوان صورت
تاخیرهای رشدی
نقص شناختی
بی‌علاقگی یا بی‌حالی (لتارژی)
نابینایی
اختلال‌های حرکتی چشم
تشنج

راههای درمان کرانیوسین استوز

تنها راه درمان این نوع بدشکلی جمجمه انجام جراحی می باشد.اما درمواردی که درزهای جمجمه باز باشد و شکل سرغیرعادی باشد، همچون روش درمان ارتوز جمجمه پزشک پس از قالب‌گیری از سر، کلاه محافظی را دقیقاً شکل سر نوزاد تهیه می‌کند. در این حالت کلاه محافظ به رشد مغز نوزاد کمک می‌کند و شکل جمجمه را اصلاح می‌کند
اما اکثر نوزادان دچار این بدشکلی نیاز به جراحی دارند. جراحی درمان اولیه است . نوع و زمان آن به نوع کرانیو سین استوز و ابتلا یا عدم ابتلا به سندرم ژنتیکی عامل این بدشکلی بستگی دارد.
هدف از انجام این جراحی اصلاح بدشکلی سرمی باشد که سبب کاهش فشار روی مغز یا جلوگیری از فشار آمدن به مغزمی شود.و فضای کافی برای رشد مغز را ایجاد کرده.

جراحی کرانیوسینوستوز

جراحی کرانیوسینوستوز دو جنبه دارد یکی جنبه زیبایی و دیگری جنبه درمانی برای جلوگیری و درمان افزایش فشار داخل جمجمه و تبعات ناشی از آن درمان کرانیوسین استوزیس یک درمان گروهی است که عمدتا بصورت تیمی از پزشکان متخصص اطفال ، جراحان پلاستیک و جراح اعصاب انجام می گیرد.که وجود متخصص اعصاب دراین نوع عمل جراحی ضروری می باشد.
در روش های درمان قبلی، جراحی این عارضه به صورت عمل باز و با عوارض زیادی از قبیل طولانی بودن مدت عمل، خونریزی شدید و در مواردی مرگ بیمار بر اثر خونریزی و عفونت همراه بود و همچنین بیمار پس از جراحی به مدت طولانی بستری می شد و هزینه جراحی نیز بالا بود.
اما امروزه جراحی این عارضه به کمک اندوسکوپ صورت می گیرد که دارای عوارض به مراتب کمتری از روش قبلی است، از جمله مزیت های این عمل میتوان به کاهش چشمگیر مدت زمان عمل به حدود 45 دقیقه، بدون خونریزی و بخیه کمتر، کاهش عفونت، کاهش اقامت در بیمارستان و کاهش هزینه عمل اشاره کرد.

مقالات خواندنی:

جراحی بیرون زدگی دیسک کمر

احتمال آسیب به مغز در جراحی آندوسکوپی کرانیوسین وستوز بسیار کم بوده ولی احتمال وارد شدن آسیب به مغز در جراحی باز کرانیوسینوستوز وجود دارد.همچنین احتمال بروز آسیب در کودکانی که مغزشان هنوز به تکامل نرسیده است نیز بالا می باشد.

از نشانه های آسیب به مغز استفراغ مداوم یا خواب آلودگی بیش از حد نوزاد می باشد.البته این علائم بسته به سن کودک کاملا متفاوت می باشد. نوزادان چون قادر نیستند درد خود را به زبان بیاورند و با گریه درد خود را نشان می دهند.گریه در نوزدان نشان دهنده درد شدید و دیگر اختلالات می باشد که این گریه ها غالبا بیش از حد بوده و با فریادهای فراوان همراه است.

تشنج

خطر برزو تشنج همواره پس از جراحی کرانیوسینوستوز و دیگر جراحی های جمجمه و مغز وجود دارد. در برخی موارد با وجود مصرف داروهای ضد تشنج پس از جراحی، باز هم ممکن است این اتفاق ماهها و سالها پس از جراحی رخ دهد.در این صورت لازم است اقداماتی را جهت پیشگیری از آسیب به مغز انجام دهید. این اقدامات شامل:

هر گونه اشیاء آسیب زا را از اطراف نوزاد دور کنید

زمان وقوع تشنج نوزاد را به پهلو بخوابانید و بدنش را در وضعیت مناسب بر روی زمین قرار دهید.

در هنگام استراحت با قرار دادن سر در بالاترین وضعیت، از وارد شدن فشار داخل جمجمه و بروز دیگر عوارض خطرناک پیشگیری کنید.