تومورهای نخاعی یکی از خطرناکترین و جدی ترین تومورهای دستگاه عصبی مرکزی هستند که با فشاری که بر اعصاب نخاع وارد می کند منجر به بروز درد، مشکلات عصبی همچون فلج بدن می شود.
تومورهای نخاع، توده های غیرطبیعی که برروی نخاع و یا مهره های ستون فقرات رشد می کنند. اینگونه تومورها با فشاری که بر نخاع و ریشه های عصبی نخاع وارد می کنند سبب بروز دردها و علائمی در بیمار می شوند؛ البته علائم تومور بر اساس سرطانی یا غیرسرطانی بودن متفاوت است.
"آیا تومور نخاع کشنده است"این سوال رایجی است که بسیاری از افراد مبتلا به تومور از جراح مغز و اعصاب سوال می کنند؛ متاسفانه تومور نخاعی با آنکه روش های درمانی متنوعی برای مقابله با آن وجود دارد اما جزو تومورهای کشنده محسوب می شود و در مورادی ممکن جان بیمار را به خطر بیاندازد؛ زیرا احتمال خوش خیم بودن در اینگونه تومورها بسیار کم بوده و اغلب به دلیل متاستاز اینگونه تومورها بوجود می آیند.
اما با این وجود در صورتی که تومور نخاع به موقع تشخیص داده شود و به موقع درمان شود مشکلی ایجاد نمی کند و بیمار همچون گذشته می تواند به زندگی خود ادامه دهد؛ توجه به علائم تومورهای نخاع اصل بسیار مهمی در تشخیص به موقع و پیشگیری از جدی شدن بیماری است. برای اینکه به پاسخ این سوال دست یابید که آیا تومور نخاع کشنده است یا خیر باید بررسی های متعددی صورت بگیرد از این رو ما در مقاله برای پاسخ به این سوال به بررسی تمامی علائم، انواع و راههای تشخیص و درمان تومور نخاع پرداخته ایم.
تومور نخاع چیست؟ و انواع آن
به رشد توده های اضافی در داخل یا اطراف ستون فقرات، تومور نخاع می گویند. خوشبختانه تومور نخاع جزو تومورهای نادر است و در موارد محدود ایجاد می شود اما متاسفانه جزو تومورهای جدی بوده و جان بیمار را تهدید می کند. تومورهای نخاعی را بر حسب تشکیلشان به دو نوع تومورهای اولیه و ثانویه تقسیم می کنند.
تومورهای اولیه یا خوش خیم تومور نخاع
در صورتی که منشا تومورها از سلول های داخل یا اطراف نخاع باشد، جزو تومورهای اولیه بوده و خود اینگونه تومورها به دو نوع تومورهای سرطانی و غیرسرطانی تقسیم می شوند. از آنجایی که اینگونه تومورها بیشتر از لایه های اطراف نخاع ایجاد می شوند از این رو بر اعصاب و ریشه های عصبی نخاع فشار می آورد. اینگونه تومورها درصدی کمی از تومورهای نخاعی را شامل می شوند.
تومورهای ثانویه یا متاستاز تومور نخاع
اینگونه تومورها همیشه سرطانی هستند زیرا حاصل متاستاز سرطان از دیگر نواحی بدن به نخاع اند. سرطان های متاستاز کننده از تهاجم بالایی برخودارند و زمانی که از بافت اصلی خود همچون سینه، شش ها و کلیه و.. خارج می شود و به نخاع می رسند همچنان خاصیت تهاجمی خود را حفظ می کنند. همچنین اینگونه تومورها از رشد بسیار بالایی برخوردارند از این رو فشاری که بر ریشه های عصبی نخاع وارد می کنند بسیار بیشتر از تومورها اولیه است از این رو احتمال کشنده بودن اینگونه تومورها بسیار بالاست. علت بروز اینگونه تومورها هنوز مشخص نیست اما همچون دیگر تومورها، جهش و نقص ژنتیکی دو عامل احتمالی در بروز تومور نخاعی می دانند.همچنین تومورهای نخاع را برحسب محل تشکیل تومور به دو نوع تومور نخاع کمری و تومور نخاع گردنی تقسیم می کنند. ناحیه گردن بیشتر از سایر نقاط به تومور دچار می شوند؛ از این رو اغلب افراد در هنگام مواجه با این تومور به کمردردهای شدید و غیرقابل کنترل دچار می شوند.
علائم تومور نخاع
علائم تومور نخاع بستگی به فاکتورها و علائم مختلفی همچون محل قرار گیری تومور، نوع تومور و... بستگی دارد. درد شدید در کمر یکی از شایع ترین علائم تومور نخاعی است که اینگونه کمردردها با مصرف مسکن و استراحت تسکین نمی یابند. از علائم عمومی تومور نخاع می توان به:
- دردهای شدید در ناحیه کمر که با بی حسی و ضعف در پاها همراه است
- درد شدید در ناحیه گردن که با بی حسی و ضعف در دستها و شانه ها همراه است
- دردهایی موضعی که در صبح ها پس از بیدار شدن از خواب تشدید می یابد
- دردهایی که با استراحت کم نمی شود و حتی شب ها هنگام خواب بدتر می شود
- دردهایی که با کم شدن ناگهانی وزن، حالت تهوع و تب همراه است
- احساس درد شدید در عضلات پاها، زانوها و مچ پا
- کاهش حساسیت بدن به گرما و سرما
در صورتی که تومور نخاع فشار زیادی را به اعصاب نخاعی وارد کند در این صورت فرد به علائم شدیدتری همچون:
- عدم توانایی در حفظ هماهنگی و کنترل بدن
- اختلال راه رفتن به صورتی که بیمار حتی قادر نیست به درستی قدم بردارد
- ابتلا به مشکلات عصبی و عدم کنترل ادرار و مدفوع
متاسفانه هنوز علت بروز اینگونه تومورها مشخص نیست اما با این وجود عوامل و علل هایی در بروز تومور دخیل هستند که از رایج ترین علل تومور نخاع میتوان به نقص ژنتیکی و جهش اشاره کرد.
تشخیص تومور نخاع
راه اول تشخیص تومور نخاع، بررسی علائم تومور است. عموما بیماران مبتلا به تومور نخاع به دردهای شدید در ناحیه پشتی کمر دچار می شوند که این دردها با بی حسی و ضعف در اندام ها همراه است؛ البته یک جراح مغز و اعصاب از طریق شناسایی علائم نمیتواند به تشخیص دقیق دست یابد زیرا اغلب بیماری های نخاعی و بیماری ستون فقرات علائم مشابه ای را ایجاد می کنند پس به همین منظور جراح مغز و اعصاب از طریق فرآیندهایی همچون :
جدیدترین مقالات:
تصویربرداری ام آر آی( به کمک تصاویر ام آر آی ساختارهای طناب نخاعی به آسانی قابل نمایش هستند)
تصویربرداری سی تی اسکن( به کمک این روش می توان ساختارهای ستون فقرات را به طور کامل مشاهده کرد؛ البته در صورتی که بیماری در مراحل اولیه باشد به کمک این روش نمی توان به بررسی تومور پرداخت)
به کمک روش هایی که اشاره شد نمی توان نوع تومور( از منظر خوش خیم یا بدخیم بودن) تشخیص داد از این رو جراح مغز و اعصاب قبل از انجام عمل جراحی تومور نخاع، از روش بیوپسی استفاده می کند تا به طور کامل از نوع تومور اطاع یابد.
جراحی تومور نخاع
جراحی برای درمان تومور نخاع به عنوان اصلی ترین روش درمانی در درمان تومور نخاعی در نظر گرفته می شود و مابقی روش ها بر مبنای نتیجه جراحی، لحاظ می شوند به این معنی که وقتی عمل جراحی برای درمان تومور نخاع موفقیت آمیز باشد دیگر لازم نیست از دیگر روش های درمانی همچون شیمی درمانی و پرتو درمانی برای از بین بردن تومور استفاده کرد. جراحی برای درمان تومور نخاع به چندیدن روش متنوع انجام می شود که هدف اصلی انجام جراحی در درمان تومور نخاع، خارج کردن تومور و آزادسازی ریشه های عصبی از شر تومور می باشد. از گزینه های جراحی در درمان تومور می توان به:
عمل تومور نخاع کمر
جراحی در درمان تومور نخاع کمر زمانی کاربرد دارد که تومور فشار زیادی را به اعصاب وارد کند از این رو فرد درد شدیدی را در کمر خود احساس می کند. از این رو برحسب اندازه تومور، نوع جراحی نخاع نیز تعیین می شود از رایج ترین روش های جراحی در از بین بردن تومور می توان به، جراحی بسته تومور نخاع و جراحی دکمپرشن اشاره کرد. در صورتی که عارضه تومور نخاعی در مراحل اولیه تشخیص داده شود و تومور رشد چندانی نداشته باشد در این صورت می توان به کمک جراحی بسته نخاع که به صورت جراحی آمبولیزاسیون انجام می شود؛ عروق تغذیه کننده تومور را نابود کرد. در این روش جراحی یک استنت را به محل رگ های تغذیه کننده تومور می فرستند.
اما در صورتی که اندازه تومور بقدری بزرگ باشد و فشار زیادی را بر اعصاب وارد کند در این صورت جراحی باید به صورت باز و پرتهاجمی انجام شود. در جراحی باز تومور تمام تومور یا بخش هایی از تومور از طریق جراحی دکمپرشن برداشته می شوند. هدف از انجام این جراحی برداشتن یا کوچک کردن یا بریدن بخش هایی از تومور است که از این رو به کمک این جراحی فشار از روی ریشه های عصبی نخاع برداشته می شود.
جراحی تومور نخاع گردن
جراحی تومور نخاع گردن نیز به دو صورت جراحی دکمپرشن و جراحی بسته نخاع صورت می گیرد. اما به دلیل قرار گیری تومورهای نخاعی در نزدیکی اعصاب و رگهایی که به سمت مغز، خون را می فرستند از این رو انجام چنین جراحی با خطرات بیشتری همراه است.
طول عمر بیماران تومور نخاعی
با اینکه تومورهای نخاعی جزو تومورهای جدی و خطرناک است اما به طور قطع نمی توان گفت اینگونه تومورها کشنده هستند و بیماران مبتلا به این نوع تومور به بهبودی کامل نمی رسد. از این رو به آسانی نمی توان طول عمر بیماران مبتلا به تومور نخاعی را تعیین کرد زیرا بهبودی و درمان تومور نخاع بستگی به عوامل مختلفی همچون:
مکان قرار گیری تومور نخاع
درمان تومور نخاعی کمر راحتر و با خطر کمتری همراه است و جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات از طریق جراحی تومور نخاع کمر به راحتی تومورهای موجود در نخاع را خارج می کند. اما تومورهای موجود در ناحیه گردن به دلیل ظرافت و آناتومی گردن از جدیدت و تهدید کنندگی بیشتری برخوردارنند؛ زیرا در ناحیه گردن علاوه بر اعصاب و ریشه های عصبی مهم، عروق خونی فراوانی وجود دارد که احتمال کشنده بودن تومور را تا حد زیادی بالا می برد.
بیشتر در مورد تخصص دکتر علیرضا شیخی بدانید:
سرعت رشد و نفوذ تومور نخاع به سایر نقاط ستون فقرات
مطمئنا تومورهایی که از رشد و سرعت بالایی در انتشار و تکثیر برخودارند؛ پس فشار زیادی بر اعصب ها و ریشه های عصبی وارد می کنند که بروز فلج در اندام ها یکی از اصلی ترین علائم اینگونه تومور هاست. اینگونه تومورهای نخاعی به عنوان خطر جدی برای سلامتی بیمار درنظر گرفته می شوند.
زمان تشخیص تومور نخاع
در صورتی که تومورهای نخاعی به موقع تشخیص داده شوند؛ درمان پذیرند و مشکلات جدی را برای بیمار ایجاد نمی کند. تشخیص به موقع علاوه بر اینکه از کشنده بودن تومور جلوگیری می کند بلکه از بروز عوارض جدی همچون فلج در اندام ها و بی حسی نیز جلوگیری می کند.
سن و سلامت عمومی بیمار
بدن یک فرد جوان از سیستم ایمنی قوی تر برخوردار است از این رو راحت تر در مقابل بیماری های سختی همچون تومور مقاومت می کند. اما یک فرد پیر به دلیل مقاومت بدنی کم و سیستم ایمنی ضعیف در مقابل چنین بیماری های مقاومت کمتری دارند و زودتر از یک فرد جوان به مشکل می خورد.
مطالب مشابه
تحقیقات زیادی ثابت کرده است که سیگار کشیدن برای بیمارانی که قرار است تحت جراحی فیوژن ستون فقرات قرار گیرند مضر است؛ اما سیگار کشیدن چقدر بد است؟ چگونه بر همجوشی و فیوژن ستون فقرات تأثیر می گذارد؟
یبوست یک مشکل شایع در بسیاری از افرادی است که دوران ریکاوری بعد از جراحی ستون فقرات را پشت سر می گذارند و اغلب باعث ناراحتی و درد قابل توجهی می شود.
تعداد روشهای جراحی ستون فقرات که اکنون بصورت سرپایی انجام می شود ، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است ، به این معنی که بیمار در همان روز جراحی به خانه می رود و حتی یک شب هم در بیمارستان نمی ماند.
تصمیم گیری در مورد عمل جراحی برای بیماری دیسک دژنراتیو گردن در نهایت پس از ارزیابی دقیق مزایا و خطرات احتمالی این روش بر عهده بیمار است. عوامل زیادی در این فرایند تصمیم گیری نقش دارند و اهداف و انتظارات در هر بیمار متفاوت است.
اگر پزشک شما بگوید تومور ستون فقرات شما متاستاتیک است، این بدان معناست که سرطان از ناحیه دیگری از بدن شروع شده و سپس به کمر یا گردن گسترش یافته است. ستون فقرات سومین محل شایع متاستاز سرطان است.
تومور ستون فقرات توده ای غیر طبیعی از بافت درون نخاع و یا ستون فقرات است. این سلول ها به طور غیرقابل کنترل رشد و تکثیر می یابند و به نظر می رسد مکانیزم هایی که رشد سلول به صورت طبیعی را کنترل می کنند به خوبی عمل نمی کنند.
درد پا ممکن است متناوب یا مداوم باشد و از یک درد خفیف تا احساس سستی یا سوزش متغیر باشد. بی حسی ممکن است مانند از دست دادن حس یا سرما و یخ زدگی در یک یا چند قسمت از پا احساس شود.
بسیاری از ما با این صحنه واجه شده ایم- در آینه نگاه می کنید و خطوط روی صورت تان را مشاهده می کنید، اثر جانبی پیری که برای همه ما اتفاق می افتد. شروع به استفاده از کرم ضد پیری می کنید و چین و چروک به طور قابل ملاحظه ای بهبود می یابد و زندگی ادامه می یابد.
قبل از تصمیم گیری در مورد جراحی اسکولیوز ، توصیه می شود که بیمار با آنچه در طول مراقبت های بعد از عمل انتظار دارد و همچنین تعهد لازم برای تکمیل روند بهبودی و کسب نتیجه مطلوب ، آشنا شود.
آیا می دانستید که تنها مشاغل با فشار کاری زیاد نیستند که به کمر درد منجر می شوند؟ آیا در طول روز پشت میز می نشینید و از کامپیوتر استفاده می کنید؟ شما نیز در معرض خطر قرار دارید.