عمل جراحی مغز، عملی دردناک است که این درد را باید به طریقی از بین برد. بیهوشی در حین جراحی کمک زیادی به پیشرفت علم پزشکی کرده و موجب شده تا جراح مغز و اعصاب، اعمال جراحی را به راحتی و با کمترین درد انجام دهد. اما برخی افراد به دلیل کهولت سن یا بیماری قلبی تحمل داروی بیهوشی را ندارند؛ در این صورت، بسیار مشاهده شده که جراح مغز پیشنهاد می دهد عمل جراحی مغز را در حالت هوشیاری و بدون نیاز به بیهوشی انجام دهد.
در روش جراحی مغز بدون بیهوشی، جراح مغز این امکان را دارد تا به طور کامل به بررسی عملکرد دستگاه عصبی بپردازد. جالب است بدانید، مغز با وجود هزاران عصب و گیرنده، اما از هیچ گیرنده ی دردی تشکیل نشده، به همین جهت جراحان مغز و اعصاب موفق به کشف نوعی عمل جراحی شدند که می توان بدون بیهوشی و در حالی که بیمار کاملا بیدار است، انجام داد. جراحی مغز در حالت بیداری یا جراحی بدون بیهوشی، این ها عنوان هایی هستند که برای این نوع جراحی مغز بکار برده می شود. شاید برایتان جالب باشد و با خود بگوید مگر می شود جراحی مغز با آن همه سختی را در حالت بیداری و هوشیاری انجام داد. اما باید گفت عوارض و خطرات این نوع جراحی بسیار کمتر از جراحی مغز به شیوه معمولی است. به دلیل اهمیت این نوع جراحی مغز، از این رو در این مقاله سعی داریم به بررسی این نوع جراحی و کاربرد آن در بیماری های مغز بپردازیم.
جراحی مغز بدون بیهوشی چیست؟
جراحی مغز بدون بیهوشی یا جراحی مغز در حالت هوشیاری یکی از پیچیده ترین روش جراحی مغز است که در آن جراح مغز و اعصاب بدون بیهوش کردن بیمار و در حالی که بیمار کاملا هوشیار است و به سوالات جراح مغز پاسخ می دهد، انجام می گیرد. مغز که یکی از مهم ترین اجزای بدن است و توسط هزاران رشته تار عصبی، عصب دهی می شود؛ اما خود بافت و اجزای مغز از هیچ احساس دردی برخوردار نیست. گیرنده های درد در بدن پیام های احساس درد را به مغز می فرستند و مغز با دریافت این پیام ها شروع به پردازش اطلاعات و انتقال احساس درد به اجزای مختلف بدن می شود؛ اما نکته قابل توجه این است که خود مغز که مسئول و فرمانروای این احساس است نمی تواند این حس را درک کند. زیرا بافت مغز به هیچ عنوان گیرنده درد ندارد. از این رو پزشکان و جراحان مغز و اعصاب دریافتند که می تواند عمل جراحی مغز برای درمان انواع ضایعات عرووقی مغزی، بدون استفاده از داروی بیهوشی انجام دهند.
عمل مغز یکی از پیچیده ترین جراحی هاست که انجام چنین جراحی ریسک بسیار بالایی دارد و باید توسط متخصص و جراح مغز و اعصاب با تجربه صورت بگیرد. خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی، روش های متعددی برای انجام جراحی مغز ارائه شده که بسته نوع ضایعه و شرایط عمومی بیمار نوع عمل جراحی نیز متفاوت است. جراح مغز، عموما برای درمان بیماری های مغزی از روش جراحی کرانیوتومی استفاده می کند.
جراحی کرانیوتومی یکی از پرکاربردترین روش جراحی برای درمان اختلالات مغزی است که در آن جراح مغز جهت دستیابی به ضایعه یا تومور مغزی، مجبور است بخشی از جمجمه را بشکافد. از این رو بیمار باید تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد. بیهوشی شدن برای همه افراد نگران کننده است و تمامی افراد که تحت جراحی قرار می گیرند همیشه این فکر ذهنشان را درگیر می کند که نکند بعد از بیهوشی بیدار نشوم و یا بعد از بهوش آمدن به عوارض شدیدی مبتلا شوم. اما جدای از این افکار، برخی افراد همچون سالمندان و افراد مبتلا به بیماری های قلبی هستند که نسبت به داروهای بیهوشی عوارض نشان می دهند. از این رو جراح مغز، بسته به شرایط بیمار نوع جراحی را تغییر می دهد و عمل جراحی را بدون استفاده از داورهای بیهوشی انجام می دهد. مزیت دیگری که این نوع جراحی نسبت به دیگر جراحی ها دارد این است که این نوع جراحی ها از عوارض کمتری برخوردار است.
کاربرد عمل جراحی بدون بیهوشی چیست؟
از این روش جراحی مغز برای درمان انواع تومورهای مغزی و تشنج های صرعی استفاده می شود. همان طور که می دانید یکی از مهم ترین عوارض جراحی مغز، آسیب به بخش های مهم مغز و اختلال در تکلم و فلج و ضعف حرکتی بعد از جراحی است. از این رو، کاربرد این نوع جراحی مغز در درمان و جراحی تومورهای مغزی که در ناحیه حساس مغز و نواحی که مربوط به گفتار و توانایی حرکتی است، بیشتر می باشد. زیرا در این حالت جراح مغز و اعصاب قادر است با بررسی عملکرد این بخش ها، از وارد کردن آسیب به نواحی مهم مغز پیشگیری کند. کاربرد دیگر این نوع جراحی مغز برای بیمارانی است که قادر به تحمل داروی بیهوشی نیستند اما به دلیل بیماری تومور مغزی و فشاری که تومور به بافت مغز وارد می کند؛ جراح مغز و اعصاب مجبور است برای تخلیه و خارج کردن تومور، عمل جراحی مغز را انجام دهد. از این رو به کمک جراحی مغز بدون بیهوشی، میتوان اینگونه جراحی را برای این عزیزان انجام داد تا هم از شر تومور مغزی خلاصی یافت و هم اینکه از عوارض داروهای بیهوشی این افراد را تهدید نکند. همچنین از این روش جراحی مغز برای درمان تشنج های مقاوم به دارو که نیاز به جراحی دارند نیز استفاده می شود. خصوصا صرع های غیرقابل کنترلی که از نوع کانونی هستند زیرا مرکز اینگونه تشنج ها در ناحیه تلکم و حس های حرکتی قرار دارد، انجام می شود.
عمل جراحی مغز بدون بیهوشی چگونه انجام می شود؟
عمل مغز بدون بیهوشی در واقع همان جراحی جمجمه است اما با این تفاوت که بیمار در این جراحی کاملا هوشیار است و ناظر صفر و تا صد جراحی است. در این نوع جراحی مغز، همه ضایعات مغزی بدون آنکه ای عارضه ای برجای بگذارد به طور کامل تخلیه می شود. در این نوع جراحی مغز، بیمار کاملا هوشیار است و در تمام طول جراحی قدرت تکلم و حرکتی بیمار مورد ارزیابی قرار می گیرد و به طور مداوم در حین جراحی، سوالاتی را از بیمار می پرسد. نحوه انجام این نوع جراحی مغز در افراد مختلف متفاوت است و بسته به نوع عارضه، روش جراحی نیز متفاوت خواهد بود. به همین جهت این جراحی در دو حالت نیم هوشیار و کاملا هوشیار انجام می شود. در روش نیمه هوشیار، جراح مغز و اعصاب از داروهای بیهوشی برای به خواب رفتن بیمار استفاده می کند و در حالت هوشیاری کامل نیز از هیچ داروی بیهوشی استفاده نمی شود و بیمار به کامل شاهد تمامی مراحل جراحی است.
جراح مغز کار خود را با ایجاد برشی در جمجمه آغاز می کند و با ایجاد برشی در جمجمه مغز را جهت دستیابی به ضایعه مغزی، باز می کند. اگر از داروهای خواب آور جهت کم کردن درد بیمار در حین برش جمجمه استفاده شود در این صورت پس از برش، متخصص بیهوشی داروی بیهوشی را متوقف می کند تا بیمار پاسخ گویی تمامی جواب های جراح باشد. در صورتی که ضایعه موجود در مغز در نزدیکی بخش های مهم مغز همچون نواحی بینایی، گفتاری و حرکتی باشد در این صورت جراح مغز از روش تصویربرداری جهت پیشگیری از آسیب به این نواحی استفاده می کند. این تصاویر با ویژگی سه بعدی که دارند سبب می شوند تصویر مغز با جزئیات مشخصی در اختیار جراح قرار بگیرد. همان طور که اشاره شد از این نوع جراحی مغز برای درمان تشنج های مقاوم به درمان های طبی نیز استفاده می شود؛ از این رو برای انجام این نوع جراحی نیز تمامی مراحل بالا قابل انجام است و تفاوتی چندانی در نحوه انجام جراحی مغز در تشنج و تومورمغز وجود ندارد. جراح جهت پیشگیری از آسیب به اجزای مغز، علاوه بر استفاده از تصاویر سه بعدی، شروع به پرسیدن برخی سوالات از بیمار می کند و در بیشتر مواقع از بیمار می خواهد که تمامی تصاویری که در حین جراحی دیده است را بازگو کند.
جدیدترین مقالات:
خطرات و عوارض عمل مغز بدون بیهوشی
با آنکه از همان ابتدای مقاله، تماما مزایا و کاربردهای جراحی مغز بدون بیهوشی را بازگو کردم با این وجود ممکن است برخی افراد گمان کنند اینگونه جراحی هیچ عوارضی ندارد. با اینکه اینگونه جراحی مغز خطرات و آسیب های حین جراحی را تا حد زیادی کاهش می دهد. اما باید گفت که جراحی مغز بدون هوشیاری همچون دیگر جراحی ها با خطرات همراه است و تنها مزیتی که این جراحی نسبت به دیگر جراحی های مغز دارد این است که در این روش عوارض بیهوشی به حداقل می رسد و داروی بیهوشی وجود ندارد که بیمار به عوارض آن دچار شود. اما همچنان دیگر عوارض جراحی مغز در این نوع جراحی مغز پابرجاست.
از شایع ترین عوارض عمل مغز بدون بیهوشی شامل:
بروز حملات تشنجی بعد از جراحی مغز
اغلب بیماران مبتلا به تومور مغزی، قبل از انجام جراحی مغز به حملات تشنجی مبتلا هستند که این حملات نشان دهنده آسیب دیدن بافت مغز و تحت فشار قرار گرفتن اجزای مغز است. با انجام جراحی مغز بدون بیهوشی تا حد زیادی می توان این علائم را بهبود بخشید اما در برخی افراد ممکن است، این علائم تا مدت ها بعد از جراحی ادامه داشته باشد از این رو جراح مغز و اعصاب جهت پیشگیری از ابتلا به چنین حملاتی، داروهای ضد تشنجی را برای تجویز می نماید.
خونریزی و لخته خونی
احتمال خونریزی در تمامی جراحی هایی که به صورت باز و پرتهاجمی انجام می شود، وجود دارد. از این رو جراحی مغز بدون بی هوشی نیز از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است. بنا به دلایلی همچون آسیب به بخش هایی از مغز در حین جراحی، یا وارد شدن ضربه به مغز بعد از جراحی این عارضه برای بیمار بوجود بیاید. همچنین در این نوع جراحی مغز احتمال ابتلا به عفونت و عفونی شدن بافت مغز نیز همچون دیگر جراحی ها وجود دارد.
تورم و متورم شدن مغز
تورم در مغز نشانه تجمع مایع مغزی نخاعی است. این عارضه به دلیل مختلفی می تواند ایجاد شود که از شایع ترین دلایل آن می توان به مسدود شدن مسیرگردش خون یا آسیب به مسیر مایع مغزی و نخاعی اشاره کرد. بیمار در این حالت به علائم دیگری همچون حالت تهوع، استفراغ و تاری دید مبتلا می شود زیرا در این صورت فشار مغز به شدیترین حالت خود می رسد.
مطالب مشابه
تحقیقات زیادی ثابت کرده است که سیگار کشیدن برای بیمارانی که قرار است تحت جراحی فیوژن ستون فقرات قرار گیرند مضر است؛ اما سیگار کشیدن چقدر بد است؟ چگونه بر همجوشی و فیوژن ستون فقرات تأثیر می گذارد؟
یبوست یک مشکل شایع در بسیاری از افرادی است که دوران ریکاوری بعد از جراحی ستون فقرات را پشت سر می گذارند و اغلب باعث ناراحتی و درد قابل توجهی می شود.
تعداد روشهای جراحی ستون فقرات که اکنون بصورت سرپایی انجام می شود ، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است ، به این معنی که بیمار در همان روز جراحی به خانه می رود و حتی یک شب هم در بیمارستان نمی ماند.
تصمیم گیری در مورد عمل جراحی برای بیماری دیسک دژنراتیو گردن در نهایت پس از ارزیابی دقیق مزایا و خطرات احتمالی این روش بر عهده بیمار است. عوامل زیادی در این فرایند تصمیم گیری نقش دارند و اهداف و انتظارات در هر بیمار متفاوت است.
اگر پزشک شما بگوید تومور ستون فقرات شما متاستاتیک است، این بدان معناست که سرطان از ناحیه دیگری از بدن شروع شده و سپس به کمر یا گردن گسترش یافته است. ستون فقرات سومین محل شایع متاستاز سرطان است.
تومور ستون فقرات توده ای غیر طبیعی از بافت درون نخاع و یا ستون فقرات است. این سلول ها به طور غیرقابل کنترل رشد و تکثیر می یابند و به نظر می رسد مکانیزم هایی که رشد سلول به صورت طبیعی را کنترل می کنند به خوبی عمل نمی کنند.
درد پا ممکن است متناوب یا مداوم باشد و از یک درد خفیف تا احساس سستی یا سوزش متغیر باشد. بی حسی ممکن است مانند از دست دادن حس یا سرما و یخ زدگی در یک یا چند قسمت از پا احساس شود.
بسیاری از ما با این صحنه واجه شده ایم- در آینه نگاه می کنید و خطوط روی صورت تان را مشاهده می کنید، اثر جانبی پیری که برای همه ما اتفاق می افتد. شروع به استفاده از کرم ضد پیری می کنید و چین و چروک به طور قابل ملاحظه ای بهبود می یابد و زندگی ادامه می یابد.
قبل از تصمیم گیری در مورد جراحی اسکولیوز ، توصیه می شود که بیمار با آنچه در طول مراقبت های بعد از عمل انتظار دارد و همچنین تعهد لازم برای تکمیل روند بهبودی و کسب نتیجه مطلوب ، آشنا شود.
آیا می دانستید که تنها مشاغل با فشار کاری زیاد نیستند که به کمر درد منجر می شوند؟ آیا در طول روز پشت میز می نشینید و از کامپیوتر استفاده می کنید؟ شما نیز در معرض خطر قرار دارید.