به باریک شدن فضای غلاف استخوانی دربردارنده نخاع، تنگی کانال نخاعی می گویند. این باریک شدن فضای مهره ها بر اعصابی که از طریق ستون فقرات عبور می کند فشار می آورد، از این رو بیمار مبتلا به تنگی کانال نخاعی در ابتدای بیماری خود، احساس ضعف و سنگینی شدیدی در اندام ها می کند. با گذشت زمان و شدید شدن تنگی نخاع علائم بیماری نیز شدیدتر می شود و حالا ممکن است بیمار به علائمی همچون یبوست شدید و اختلال در راه رفتن و بی اختیاری در ادرار مبتلا شود. جراحی تنگی کانال نخاعی زمانی توصیه می شود که تنگی کانال نخاعی به شدیدترین و حاد ترین مرحله خود برسد و فشار زیادی بر اعصاب و نخاع وارد کند و جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات برای ایجاد فضای اضافی برای نخاع و اعصاب، جراحی را توصیه می کند.
اگر شما نیز جزو افرادی هستید که با خود فکر می کنید که جراحی تنگی کانال نخاع خطرناک است باید به شما بگوییم که به طور قطع نمی توان به این سوال پاسخ داد زیرا خطرات یک جراحی بسته به نوع و شدت عارضه و نوع عمل جراحی متفاوت است به همین جهت نمیتوان گفت این نوع جراحی بی خطر است و یا بسیار پرخطر بوده، هر جراحی مطمئنا با خطراتی همراه است اگر در آینده جراحی تنگی کانال نخاعی در پیش دارید و جراح مغز و اعصاب تنها راه درمان برای شما را جراحی پیشنهاد کرده از این رو پیشنهاد می کنم چندین دقیقه وقت گران بهای خود را بگذرید و این مقاله را به طور کامل مطالعه کنید.
آیا جراحی تنگی کانال نخاع خطرناک است؟
چون اغلب جراحی ها ممکن است با خطراتی همراه باشد از این رو جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات زمانی از روش جراحی تنگی کانال نخاعی استفاده می کند که درمان های غیر جراحی تاثیری در روند بیماری نداشته باشد البته جواب این سوال که آیا جراحی تنگی کانال نخاعی خطرناک است، که اغلب افراد قبل از جراحی از پزشک می پرسند را نمی توان به طور قطع پاسخ داد زیرا فاکتور زیادی در این موضوع دخیل هستند. و موفقیت آمیز و بی خطر بودن یک جراحی بستگی به عوامل مختلفی همچون:
سن و سلامت بیمار
افزایش سن یکی از علت های اصلی بروز خطر پس از جراحی تنگی کانال نخاعی است زیرا اکثر سالمندان با مشکلات و بیمارهای زمینه ای همچون فشار خون بالا، دیابت و انواع بیماریهای کبدی و ریوی دست و پنجه نرم می کنند از این رو اگر فرد مسن بتواند عمل جراحی تنگی کانال نخاعی را تحمل کنند اما به دلیل بیماری های زمینه، خطراتی بیشتری این افراد را تهدید می کند.
شدت بیماری تنگی کانال نخاع
فاکتور دوم که نقش مهمی در بروز خطرات و عوارض جراحی تنگی نخاعی دارد شدت بیماری است بین خطرات جراحی تنگی کانال نخاعی و شدت بیماری رابطه مستقیمی وجود دارد به این صورت که هر چه قدر فضای نخاع محدودتر باشد و عصب ها در معرض آسیب قرار داشته باشند جراحی سخت شده و مسلما خطرات جراحی نیز بیشتر می شود.
نوع جراحی تنگی کانال نخاع
جراحی تنگی کانال نخاعی همچون دیگر جراحی ستون فقرات به دو صورت جراحی بسته و باز انجام می شود به طور حتم در صورتی که برای درمان این اختلال از روش جراحی بسته استفاده شود خطرات جراحی تا حد زیادی کاهش می یابد زیرا در این نوع روش جراحی نیازی به برش و بیهوشی نیست و بیمار در مدت زمان کوتاهی به بهبودی کاملی دست می یابد. و جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات تمام تلاش خود را می کند تا از روش جراحی بسته و کم تر تهاجمی ستون فقرات استفاده نماید.
خطرات جراحی تنگی کانال نخاعی
با روی کار آمدن روش های جراحی کم تهاجمی تنگی کانال نخاعی خطرات این جراحی تا حد زیادی کاهش یافته و در بیشتر مواقع دیده می شود بیمار بدون هیچ خطری دوره نقاهت خود را سپری می کند، اما با این وجود دیده می شود که برخی بیماران همچنان به کمردردها و پا دردهای عجیبی مبتلا هستند. که علت اصلی اینگونه دردها خطراتی که ممکن است در حین یا قبل از جراحی بیمار را تهدید کند. از شایع ترین خطرات جراحی تنگی کانال نخاعی شامل:
عفونت در محل جراحی تنگی کانال نخاعی
خوشبختانه با پیشرفتی که در زمینه جراحی ستون فقرات و تنگی کانال نخاعی شده است احتمال ایجاد عفونت بعد از جراحی بسیار کم است اما با این وجود در جراحی های باز که برش بزرگی در ناحیه ستون فقرات ایجاد می شود و برای مدت زمان طولانی این زخم ها باز است احتمال عفونت وجود دارد. در صورتی که برای تثبیت مهره های آسیب دیده در جراحی تنگی کانال نخاعی، از پیچ و مهره هایی استفاده شود در این صورت خطر عفونت نیز بیشتر می شود.
بروز لخته خونی در ناحیه کمر و پاها
یكی از مشكلات احتمالی كه ممكن است بدنبال عمل جراحی تنگی کانال نخاعی ایجاد لخته های خونی در وریدهای عمقی پا است. بروز لخته خونی به دنبال آسیب به عرق خونی در حین جراحی رخ می دهد. اما در برخی مواقع ممکن است علت بروز چنین عارضه چیز دیگری باشد و بدون وجود آسیبی در مسیر رگها، لخته های خونی در پاها مشاهده شود علت بروز چنین عارضه ای عموما به دنبال بی تحریکی است. بی تحرکی بیمار بعد از عمل جراحی تنگی کانال نخاعی مهم ترین عامل بروز لخته خونی در پاها است. هر چه بیحركتی بیمار بعد از جراحی بیشتر و طولانی تر باشد این كاهش سرعت جریان خون بیشتر است.
آسیب به اعصاب یا پوشش دربردارنده نخاع و اعصاب نخاعی
متاسفانه در صورتی که عمل تنگی کانال نخاعی توسط یک جراح و متخصص ستون فقرات خوب و با تجربه انجام نشود. احتمال آسیب دیدن اعصاب توسط چاقوی جراحی در زمان جراحی بالاست. التهاب عصب، داروهای بیهوشی پس از آسیب دیدگی فیزیکی عصب ها دو علل زمینه ای مهم در آسیب دیدن اعصاب می باشد. آسیب به عصب در حین عمل تنگی نخاع با علائمی از قبیل موراد زیر آشکار می شود:
احساس سوزش و گزگز شدید در ناحیه ستون فقرات
بی حسی و ضعف شدید در پاها
اختلال در راه رفتن و حفظ تعادل
عدم کنترل ادرار و مدفوع
فلج شدن پاها
چگونه می توان خطرات جراحی تنگی کانال نخاع را به حداقل رساند؟
علاوه بر نحوه انجام جراحی، مراقبت های قبل و بعد از جراحی تاثیری زیادی در کم کردن خطرات جراحی بر عهده دارد و روند بهبودی بیمار محدود به یک الی چند ساعتی که در اتاق عمل انجام می شود، نیست. روند بهبودی از قبل از جراحی تنگی کانال نخاعی شروع شده و تا مدتها پس از جراحی ادامه دارد. به همین جهت پیشنهاد می شود قبل از انجام جراحی یکسری نقاط را رعایت کنید تا خطرات جراحی تا حد زیادی کاهش بیابد. این مراقبت ها شامل:
بیشتر در مورد تخصص دکتر علیرضا شیخی بدانید:
- در صورتی که از داروهای ضد انعقاد همچون آسپیرین استفاده می کنید توصیه می شود چندین هفته قبل از جراحی مصرف اینگونه داروها را متوقف کنید.
- متوقف کردن مکمل های گیاهی زیرا این مکمل ها سبب افزایش خونریزی و اختلال در روند جراحی خواهد شد.
- در صورت که مبتلا به بیماری زمینه ای هستید و دارو خاصی مصرف می کنید حتما پزشک و متخصص ستون فقرات خود را در جریان بگذارید.
- برای مدتی قبل و بعد از جراحی تنگی کانال نخاعی، سیگار را ترک کنید زیرا سیگار روند بهبودی زخم ها و احتمال ابتلا به عفونت پس از جراحی را افزایش می دهد.
- توجه نمایید هشت الی 12ساعت قبل از جراحی معده باید خالی باشد اما توصیه می شود روز قبل از جراحی به اندازه کافی آب بنوشید تا با انبساط طبیعی رگها به روند جراحی کمک کنید.
مراقبت های بعد از جراحی تنگی کانال نخاعی شامل:
مراقبت از بخیه ها جهت پیشگیری از عفونت و خونریزی
اصلاح فرم صحیح نشستن، خوابیدن و دراز کشیدن پس از جراحی
استفاده به موقع داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک
خودداری از انجام حرکات و فعالیت های سنگین قبل از اجازه پزشک
پیگیری جلسات فیزیوتراپی و توانبخشی
استفاده از کمربند یا بریس بسته به نظر پزشک
آیا جراحی تنگی کانال نخاعی با لیزر خطرناک است؟
درمان تنگی کانال نخاعی در مراحل اولیه توسط درمان های غیرجراحی است. درمان های غیرجراحی یکی از بهترین و موثرترین روش های درمانی تنگی کانال نخاعی است زیرا اینگونه روش ها بدون هیچ خطری و با افزایش ثبات ستون فقرات و آزادسازی ناحیه ریشه های عصبی نخاع سبب از بین رفتن علائم تنگی کانال نخاعی می شود.
معمولا در مواردی که علائم بیمار هنوز حاد نیست و اعصاب کمتر تحت فشار هستند در این صورت ممکن است جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات روش جراحی با لیزر که از خطرات کمتری برخوردار بوده را به بیمار پیشنهاد دهد. لیزردرمانی از جمله روش های کم تهاجمی و کاملا ایمن در درمان تنگی کانال نخاعی به حساب می آید که هیچ گونه خطری برای بیمار ندارد علاوه بر بی خطر بودن این جراحی، از مزایای دیگری برخودار است که شامل:
- بی خطر بودن جراحی به دلیل استفاده نکردن از داروی بیهوشی
- بی خطر بودن جراحی به دلیل نبود هیچگونه برش در محل جراحی
- سرپایی انجام گرفتن عمل جراحی تنگی کانال نخاعی با لیزر
- اقامت کمتر در بیمارستان و دوره نقاهت کمتر پس از جراحی
- بازگشت سریع به محیط کار و ادامه دادن به فعالیت روزمره