اسکولیوز چیست؟
اگر از پهلو به ستون فقرات فرد سالم نگاه کنیم در قسمت فوقانی کمر دارای قوس خفیف به سمت پشت و در قسمت تحتانی کمر نیز دارای اندکی قوس به داخل شکم می باشد، با این وجود در صورتی که از ناحیه جلو یا پشت به ستون فقرات فرد سالم نگاه کنیم کاملا راست و به صورت یک خط مستقیم دیده می شود. اما در افراد مبتلا به اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات، ستون فقرات این افراد به صورت منحنی به نظر می رسد و از حالت طبیعی خود خارج شده است. پس اسکولیوز را میتوان این گونه تعریف کرد که به قوس جانبی و انحنای غیر طبیعی ستون فقرات گفته می شود که افراد مبتلا به اسکولیز ،نشانه هایی از قبیل موارد را دارند که شامل:
- بالاتر بودن یکی از شانه ها از طرف دیگر
- بیرون زدگی یک طرف شانه ها یا یک طرف باسن نسبت به طرف دیگر
- بیرون زدگی قفسه سینه
- لباس در تن این افراد به درستی و آراستگی روی بدن نمی نشیند.
انواع اسکولیوز
بیماری انحراف ستون فقرات را برحسب ساختار و سن بیمار به دو دسته تقسیم می کنند که شامل:
اسکولیوز از نظر ساختار
اسکولیوز غیرساختاری یا غیرساختمانی
اسکولیوز ساختمانی یا ساختاری
اسکولیوز از نظر سن بیمار
اسکولیوز ایدیوپاتیک کودکان : مربوط به کودکان زیر سه سال است
اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان : افراد سه تا نه سال در این گروه قرار می گیرند
اسکولیوز ایدیوپاتیک جوانان : برای سنین ده تا هیجده سال که شایع ترین گروه اسکولیوز هستند
اسکولیوز ایدیوپاتیک بزرگسالان : در این گروه رشد استخوانی بیشتر از حد طبیعی است
عوامل تشدید کننده بیماری اسکولیوز
بسیاری از بیماری ها و اختلالات ها هستند که احتمال ابتلا به عارضه را افزایش می دهند که از شایع این بیماری ها شامل:
ناهنجاری استخوانی :
وجود ناهنجاری ها از قبیل بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان ، اسکولیز مادرزادی، شکستگی و آسیب ها از جمله عوارضی هستند که سبب بروز این انحراف می شود.
اختلالات عصبی-عضلانی:
برخی بیمارها از قبیل دیستروفی عضلانی، فلج اطفال ، فلج مغزی از جمله عواملی هستند که ماهیچه ها یا اعصاب کمر را تحت تاثیر قرار می دهند و احتمال ابتلا به اسکولیوز را تا چندین برابر افزایش می دهند.
عفونت یا تومور در ناحیه نخاع :
عفونت و تومور از جمله عوارضی هستند که مشکلات فراوانی برای فرد ایجاد می کنند.یکی از این مشکلات انحراف ستون فقرات یا اسکولیز می باشد.
کاربرد جراحی اسکولیوز
اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) شدید معمولا به مرور زمان بیشتر می شود ، بنابراین پزشک امکان دارد روش عمل جراحی، جهت درمان انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز را پیشنهاد کند تا از شدت خمیدگی ستون فقرات کم کند و از بدتر شدن آن جلوگیری کند ؛ البته ناگفته نماند عمل جراحی ستون فقرات به عنوان آخرین روش درمانی و تحت شرایط خاصی به بیمار تجویز می شود. انجام عمل جراحی در موراد زیر توصیه می شود:
جراحی به منظور بهبود فرم بدن و اصلاح ظاهر بیمار
فرد مبتلا به انحراف ستون فقرات، درد شدیدی را احساس کند
بیشتر در مورد تخصص دکتر علیرضا شیخی بدانید:
درد بیمار به کمک روش های غیرجراحی تسکین نیابد.
با گذشت زمان شدت انحراف ستون فقرات افزایش بیابد و درحال بیشتر شدن باشد.
جراحی اسکولیوز
یکی از رایج ترین روشهای جراحی اسکولیوز، پیوند ستون مهره ها می باشد که در طی این عمل دو یا چند استخوان بهم متصل می شوند. در حین عمل جراحی اسکولیوز، پزشک جراح قوس جانبی ستون مهره را تا حد امکان اصلاح کرده و سپس یک یا دو میله فلزی را در کنار ستون مهره گذاشته و آن را به بسیاری از مهره ها متصل میکند تا بدین وسیله مهره ها در وضعیت جدید ثابت بمانند. البته این میله نمیتواند بطور کامل جلوی حرکات میلیمتری مهره ها را بگیرد. این حرکات مکرر ولی خفیف میتوانند در نهایت موجب شکنندگی فلز میله شده و آن را بشکنند.به همین علت پزشک جراح برای نگه داشتن مهره ها در وضعیت تصحیح شده فقط به میله اتکا نکرده بلکه مهره ها را با استفاده از پیوند استخوان به هم جوش میدهد. این جراحی به فیوژن ستون فقرات معروف است که جراح با قرار دادن پیچ و مهره هایی درون ستون فقرات که دچار لقی شده اند، ستون فقرات فرد مبتلا به اسکولیوز را در جای خود فیکس میکند.