آیا تومورهای مغزی قابل درمان هستند ؟

تومورهای مغزی

تومورهای مغزی توده های فراگیر در مغز محسوب می شوند که هر توموری به معنای سرطان نیست بلکه تومورها، توده هایی هستند که بر اثر رشد نا به جا حفره در بافت مغز به وجود آمده اند. تومورهای مغزی را به دو دسته تومورهای اولیه و ثانویه تقسیم بندی می کنند که تومورهای اولیه از بافت مغز منشا می گیرند و این تومورها خود به دو دسته تومورهای خوش خیم و بدخیم تقسیم می شود.نوع دیگر تومورها، تومورهای مغزی ثانویه هستند که از دیگر نقاط بدن به مغز را می یابند.

تومورهای خوش خیم مغز

تومورهای خوش خیم دارای سلول های سرطانی نیستند و به ندرت به بافت های اطراف خود هجوم می آورند.همچنین امکان رشد مجدد در این نوع تومورها بسیار کم می باشد.درمان قطعی و دائمی تومورهای مغزی خوش خیم بوسیله جراحی مغز صورت می گیرد. جراحی مغز این امکان را برای جراح فراهم می آورد که تومور را به طور کامل از مغز خارج کند.

تومورهای بدخیم مغز

تومورهای مغزی بدخیم یا سرطان مغز جزو تومورهایی هستند که سریع تر رشد کرده و به بافت های مجاور مغز حمله ور می شوند.در صورت تشخیص به موقع این تومورها، میتوان به درمان این گونه تومورها پرداخت. البته ناگفته نماند که درمان تومورهای بدخیم کمی با مشکل همراه است و نیاز به اقدامات درمانی بیشتری نسبت به تومور خوش خیم مغز خواهد داشت.

جراحی تومور مغز

درمان تومور مغزی بستگی به نوع، اندازه و محل تومور و هم چنین سلامت عمومی بیمار دارد. و پزشک با بررسی تمام عوامل بهترین روش را برای بیمار خود انتخاب می کند.اولین شیوه معمول برا درمان اغلب تومورهای مغزی انجام عمل جراحی مغز است که عمل جراحی به روش های مختلفی انجام می گیرد که شامل:

جراحی کرانیتومی

برای این کار جراح برشی در پوست سر بیمار ایجاد کرده و از اره مخصوصی برای بریدن مقداری از استخوان جمجمه استفاده می‌کند.گاهی ممکن است هنگامی‌که جراحی تومورهای مغز تمام یا بخشی از آن را برمی‌دارد به هوش باشید؛ جراح تا مقدار ممکن تومور را بر می‌دارد و از بیمارخواسته می‌شود که مثلاً پای خود را حرکت دهید، بشمرید، یا الفبا را بگوید و یا یک داستان نقل کند. توانایی بیمار در انجام این دستورها به جراح کمک می‌کند تا از بخش‌های مهم مغز مراقبت کند.بعد از اینکه تومور برداشته‌ شد، جراح سوراخ جمجمه را با تکه‌ای از استخوان و یا با تکه فلز می‌پوشاند و سپس برش پوست را بخیه می‌زند.

بیشتر در مورد تخصص دکتر علیرضا شیخی بدانید:

جراح مغز

جراحی آندوسکوپی تومور

امروزه با پیشرفت شیوه های نوین درمانی جراحی تومورهای مغز توسط روشی موسوم به آندوسکوپی امکان پذیر است.در روش جراحی تومور بوسیله آندوسکوپی، جراح تومور را از راه بینی و بدون برش در سر خارج می کند.

درمان تومورهای مغزی بوسیله پرتو درمانی

برخی مواقع جراحی جمجمه غیرممکن است، مثلاً اگر تومور در ساقه مغز و یا بخش خاص دیگری باشد، جراح ممکن است قادر نباشد بدون آسیب رساندن به بافت‌های طبیعی مغز، تومور را بردارد. این افراد ‌که نمی‌توانند مورد جراحی قرار گیرند، باید پرتودرمانی و یا دیگر درمان‌ها را دریافت کنند.در چند روز اول پس از جراحی فرد ممکن است سردرد داشته باشد و یا احساس بیقراری کند در این‌صورت با کمک دارو می‌توان درد بیمار را کنترل کند.

 

انواع تومورهای مغزی :

 تومور مغزی نوروم آکوستیک: (Acoustic Neuroma)

در واقعه این تومور غیر سرطانی میباشد و در بخش عصب هشتم جمجه ای رشد کرده و گوش میانی را به مغز متصل مینماید و شامل دوبخش میباشد.
 بخش اول : درگیر دریافت و انتقال کلیه صداها میباشد.
بخش دوم: کلیه اطلاعات را از گوش به مغز ارسال و هدایت میکند.

تومور مغزی استروسیتوما: (Astrocytomas)

آستروسیتوما نوعی گلیوما است که در سلول‌های گلیال یا پشتیبان به نام آستروسیت شروع می‌شود. آستروسیت ها از نورون‌ها حمایت و پشتیبانی می‌کنند. اکثر انواع گلیوما، آستروسیتوما هستند. در بیشتر موارد، آستروسیتوما در سراسر مغز منتشر و با بافت‌های عادی آن ترکیب شده که این امر می‌تواند از بین بردن تومور مغزی  با عمل جراحی را دشوار کند.

تومور مغزی متاستاز مغزی: (Brain metastasis)

متاستاز مغز تومورهایی هستند که ابتدا در بافت ها و اعضای خارج از مغز ایجاد شده، سپس به مغز راه می یابند. این تومورها نوع رایج و پیچیده ای از سرطان سیستمیک هستند و علت اصلی ناخوشی و مرگ در بیمارانی به شمار می روند که مبتلا به سرطان می باشند. آنها رایج ترین نوع تومورهای داخل جمجمه ای هستند که میزان بروزشان ممکن است افزایش یابد. هر ساله حدود 170000 مورد جدید از متاستاز مغزی در ایالات متحده تشخیص داده می شود.

تومور مغزی کارسینوما: (Carcinoma)

شایع‌ترین نوع سرطان در انسان کارسینوما است. در واقع کارسینوما نوعی سرطان است که در بافت‌هایی شروع می‌شود که سطوح داخلی یا خارجی بدن را ایجاد می‌کنند.
به طور کلی، کارسینوما از سلول‌های منشأ لایه آندودرم یا اکتودرم در حین دوران جنینی ناشی می‌شود. به طور خاص، کارسینوما بافت توموری است که از سلول‌های اپیتلیالی حاصل می‌شود که ژنوم آن تغییر یافته یا آسیب دیده است و باعث می‌شود سلول‌ها تغییر شکل دهند و خصوصیات بدخیمی غیرطبیعی از خود بروز دهند.

تومور مغزی گلیوبلاستوم: ا(Glioblastoma )

گلیوبلاستوما نوعی تومور کشنده مغزی است. درمان استاندارد گلیوبلاستومای جدیدا تشخیص داده شده، خارج کردن تومور تا حد امکان توسط جراحی و سپس شیمی‌درمانی (داروی ضد- سرطان به نام تموزولوماید (temozolomide; TMZ)) و رادیوتراپی است. TMZ اغلب همزمان با رادیوتراپی تجویز می‌شود (شیمی‌درمانی همزمان)، و همچنین به مدت حدود 6 ماه پس از رادیوتراپی (شیمی‌درمانی کمکی) ادامه می‌یابد.

تومور مغزی امبریونال: (Embryonic carcinoma)

کارسینوم امبریونال جز تومور های غیر ژرم سل در اطفال بوده و ازنظر مکان تومور در مغز مکان های مشخصی جهت درگیری وجود دارد.

تومور مغزی گلیوما(Glioma)

گلیوما یک نوع متداول تومور است که در مغز ایجاد می شود. حدود 33 درصد از کل تومورهای مغزی گلیوما هستند؛ که از سلول های گِلیالی که سلول های عصبی موجود در مغز را احاطه کرده و از آنها پشتیبانی می کنند ، از جمله آستروسیت ها ، الیگودندروسیت ها و سلول های اپندیمال ، منشا می گیرند.
گلیوما تومورهای مغزی درون محوری نامیده می شوند زیرا در درون ماده مغز رشد می کنند و غالباً با بافت طبیعی مغز آمیخته می شوند.

تومور مغزی مدولوبلاستوما: (Meduloblastoma)

مدولوبلاستوما متداول ترین نوع ابتدایی سرطان مغز در کودکان است. از ناحیه ای از مغز که به طرف عقب و پایین ، در بستر جمجمه ، در مخچه یا حفره خلفی است، سرچشمه می گیرد.

تومور های مغزی کودکان: (Pediatric brain tumors)

اغلب تومور مغزی در کودکان (60 درصد) در گودی خلفی جمجمه به وجود می آیند. شایع ترین تومور ها به ترتیب تعداد بروز عبارتند از: مدولو بلاستوما، آستروسیتومای پیلوسیتیک کودکان (JPA)، اپندیموما، گلیومای پونتین ذاتی منتشر (DIPG) و تراتوئید رابدوئید غیر طبیعی (ATRT).

تومور مغزی مننژیوم :(Meningioma)

مننژیوما شایعترین تومور خوش خیم سیستم عصبی مرکزی است. منشأ این تومور معمولا از غلافهای اطراف مغز و نخاع است و به همین علت در خارج از مغز و چسبیده به آن رشد میکند، هر چند در ادامه رشد آرامش میتواند بداخل مغز و نخاع وارد شده و اثر فشاری بوجود آورد.

تومور های هیپوفیز( Hypophysis):

تومورهای هیپوفیز، رشد غیر طبیعی غده هیپوفیز می باشد. تومورهای هیپوفیز باعث کاهش و یا افزایش ترشح هورمون های می شوند که عملکردهای مهم بدن را تنظیم می کنند. بیشتر تومورهای هیپوفیز، رشد غیر سرطانی یا آدنوم (خوش خیم)  هستند. آدنوما در غده هیپوفیز یا بافت های اطراف باقی می ماند و به قسمت های دیگر بدن سرایت نمی کند. گزینه های مختلفی برای از بین بردن تومور، کنترل رشد آن و مدیریت سطح هورمون با داروها برای درمان تومورهای هیپوفیز وجود دارد.

علائم تومورهای مغزی :

اصلی ترین علامت تومور، سردرد است که اکثر مواقع نوع سردرد به گونه ای است که بیمار برای اولین بار آن را تجربه می کند و در واقع با سردردهای دیگر فرق دارد چراکه این سردردها شدید و مداوم هستند و باعث اختلال در خواب و بیدارشدن بیمار در نیمه شب می شوند و با خوردن داروهای آرام بخش و مسکن کاهش نمی یابند.

نشانه های رایج و عمومی ناشی از تومور های مغزی:

 - شروع جدید یا تغییر در الگوی سر درد ها
-سر درد های که به تدریج بیشتر و شدیدتر میشود.
-حالت های تهوع یا استفراغ های بی دلیل
-مشکلات بینایی
مانند:بینایی تار یا دو بینی یا از دست دادن دید محیطی
- از دست دادن تدریجی لمس یا حرکت در یک دست یا پا
-مشکل در کنترل و عدم تعادل
-مشکلات گفتاری
-سر در گمی در امور روزمره
-تغییر شخصیتی یا رفتاری
-تشنج، بویژه در کسانی که سابقه تشنج ندارند
-مشکلات شنوایی

 انواع مختلفی از تومور های اولیه مغز وجود دارد:

گلیوماس:

این تومورها در مغز یا نخاع شروع میشوند و شامل آستروسیتوم ها ، اپندیموما، گلوبلاستوما، الیگوستروکتومی ها والیگودندرولیوم هامیشود.

مننژیوم:

یک مننژیوم ، یک تومور است که از غشا های مغز و نخاع منینژ تشکیل میشود.که اکثر آنها غیر قابل تشخیص میباشد.

نوروم آکوستیک:

این تومور ها خوش خیم هستند و در اعصاب که کنترل توازن و شنوایی را از گوش داخلی به مغز کنترل میکند ، توسعه میابد.

آدنوم هیپوفیز:

اینها اغلب خوش خیم هستند و در غده هیپو فیز مغز ایجاد میشود.این تومور ها میتواند با تاثیر بر روی هورمون های هیپوفیز کل بدن را تحت تاثیر قرار دهند.

مدولوبلاستوم:

این ها شایع ترین تومور های سرطانی در کودکان میباشند. در قسمت پسین مغز شروع میشوند و تمایل دارند که از طریق مایع نخاعی گسترش یابند. این تومور ها در بزرگسالان کمتر اتفاق میوفتد.

تومور های سلول های بنیادی:

این تومور ها ممکن است در کودکی که در آن بیضه ها و یا تخمدان ها شکل میگیرند، ایجاد شود.که گاهی میتوانند بر سایر قسمت های بدن مانند مغز نیز تاثیر بگذارند.

کرانیوفارنژیوم:

این تومور های نابارور در نزدیکی غده هیپوفیز که در آن هورمون های ترشح میشود که بسیاری از اعمال بدن را کنترل میکنند، شروع می شود.
همانطور که گسترش میابد، میتواند غده هیپوفیز و دیگر ساختار های مغز را نیز تحت تاثیر قرار دهد.